Μία σπουδαία ανακάλυψη από την ομάδα Μοριακής Εντομολογίας του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας ανοίγει το δρόμο σε πρωτοπόρες πρακτικές που μπορούν να σώσουν εκατομμύρια ανθρώπινες ζωές σε όλο τον κόσμο. Η ανακάλυψη αφορά στην ανθεκτικότητα των κουνουπιών σε εντομοκτόνα που σχετίζεται με την κατακόρυφη αύξηση κρουσμάτων ελονοσίας τα τελευταία χρόνια.
Για τις εξελίξεις μίλησε στην εκπομπή De Facto της τηλεόρασης Creta ο επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας και καθηγητής στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Γιάννης Βόντας σημειώνοντας πως «ανακαλύψαμε τον σημαντικό ρόλο των ποδιών των κουνουπιών στην ανθεκτικότητά τους. Ουσιαστικά εντοπίσαμε τον μοριακό μηχανισμό της ανθεκτικότητας του κύριου φορέα της ελονοσίας. Με τα νέα δεδομένα σε χρονικό ορίζοντα δεκαετίας μπορούν να σωθούν εκατομμύρια ζωές».
Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός πως το διάστημα 2000 – 2015 περίπου 500.000 ζωές σώθηκαν σε ετήσια βάση λόγω της χρήσης εντομοκτόνων που περιόρισαν τα κρούσματα ελονοσίας στην Αφρική. Ωστόσο η αποτελεσματικότητά τους μειώνεται δραματικά τα τελευταία χρόνια, λόγω της εμφάνισης ανθεκτικών πληθυσμών κουνουπιών, με αποτέλεσμα την αύξηση κρουσμάτων ελονοσίας από το 2015 και μετά, για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια. «Πλέον ανοίγει ο δρόμος για την αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου» τόνισε ο κ.Βόντας.
Εξάλλου, η αντιμετώπιση των βλαβερών παρασίτων και εντόμων που προκαλούν προβλήματα στις γεωργικές καλλιέργειες, ή μεταφέρουν ασθένειες στον άνθρωπο, γίνεται κατά βάση με χημικές ουσίες και φυτοφάρμακα ωστόσο, τα παράσιτα και τα έντομα αναπτύσσουν γρήγορα ανθεκτικότητα σε αυτά. Αυτό συμβαίνει επειδή οι χημικές ουσίες σκοτώνουν τα ευαίσθητα παράσιτα και έντομα και επιτρέπουν έτσι στα ανθεκτικά να πολλαπλασιαστούν και να διαδοθούν στο περιβάλλον. Με άλλα λόγια, τα φάρμακα δημιουργούν εξελικτική πίεση που ευνοεί την επικράτηση ανθεκτικών πληθυσμών/στελεχών. Κάτι αντίστοιχο συνέβη με τον δάκο στην Κρήτη που προκάλεσε ανυπολόγιστες ζημιές στην τοπική ελαιοκαλλιέργεια.
«Η ανθεκτικότητα του δάκου στα φυτοφάρμακα που χρησιμοποιούνται είναι γεγονός. Απαιτείται ειδική διαχείριση για την Κρήτη για την αντιμετώπισή του. Τo ΙΤΕ παρακολουθεί ερευνητικά το φαινόμενο και έχουμε καταλήξει πως υπάρχει δυνατότητα καλύτερης φυτοπροστασίας από το δάκο» τόνισε ο καθηγητής στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο της Αθήνας Γιάννης Βόντας.
Σωτήρης Μεταξάς
