Δύσκολη καθημερινότητα, οικογενειακά προβλήματα, προκλήσεις σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο, οικονομική δυσχέρεια, εντάσεις, ξαφνικές αλλαγές… Πολλοί είναι οι παράγοντες που αυξάνουν τα επίπεδα στρες με αποτέλεσμα να εκδηλώνονται συμπτώματα από κακή διάθεση, ευερεθιστότητα, αδυναμία συγκέντρωσης, κακές σκέψεις έως αϋπνία, ενοχλήσεις στο πεπτικό, ναυτία, διατροφικές διαταραχές, ακόμα και συχνά κρυολογήματα.
Το στρες και οι επιπτώσεις του δεν αφορούν μόνο στον άνθρωπο, αλλά επιδρά αρνητικά και στα ζώα και δη στις μέλισσες.
Σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστήμιο του Νιούκαστλ που δημοσιεύθηκε στο Proceedings of the Royal Society Biological Sciences προκύπτει ότι οι στρεσαρισμένες μέλισσες πέφτουν σε κατάθλιψη και παίρνουν κακές αποφάσεις!
Τα πολύτιμα για τη διατήρηση του οικοσυστήματος έντομα βιώνουν άγχος και όταν αυτό συμβαίνει αλλάζει ο τρόπος με τον οποίο προσεγγίζουν την, τόσο σημαντική, επικονίαση.
Για να καταλήξουν σε αυτό το συμπέρασμα οι επιστήμονες εκπαίδευσαν μέλισσες να συνδέουν ένα συγκεκριμένο χρώμα με ένα θετικό ή αρνητικό αποτέλεσμα.
Αναλυτικότερα, αναπτύχθηκε ένα τεστ που απαιτούσε από εκείνες να επιλέξουν και να συσχετίσουν την ανταμοιβή με ένα χρώμα. Το ένα οδηγούσε σε ένα χώρο με πολλές γλυκές ανταμοιβές και το άλλο σε ένα με λιγότερες. Οι μέλισσες έμαθαν τη διαφορά και επέλεγαν το σωστό χώρο σύμφωνα με το χρώμα που τους παρουσίαζαν οι ερευνητές.
Στη συνέχεια οι μέλισσες χωρίστηκαν σε διαφορετικές ομάδες κάποιες από τις οποίες βίωσαν προσομοίωση επίθεσης από αρπακτικά είδη, με τους ειδικούς να διαπιστώνουν ότι οι στρεσαρισμένες μέλισσες που είχαν νιώσει απειλή είχαν λιγότερες πιθανότητες να εισέλθουν στο χώρο με τις γλυκιές ανταμοιβές. Οι ειδικοί αποδίδουν τη συμπεριφορά αυτή στη μείωση των προσδοκιών τους και σε μία πιο απαισιόδοξη στάση.
«Η μελέτη μας δείχνει ότι οι μέλισσες είναι πιο απαισιόδοξες όταν αγχωθούν, καθώς η συμπεριφορά τους υποδηλώνει ότι δεν περιμένουν να λάβουν ανταμοιβές», εξήγησε σύμφωνα με δημοσίευση του πανεπιστημίου ο Βίβεκ Νιτιανάντα εκ των συντακτών της έκθεσης.
«Τα συναισθήματα είναι πολύπλοκες καταστάσεις και στους ανθρώπους περιλαμβάνουν μια υποκειμενική κατανόηση σχετικά με αυτό που νιώθουμε. Μπορεί να μην μάθουμε ποτέ αν οι μέλισσες αισθάνονται κάτι παρόμοιο, ωστόσο αυτό που δείχνει αυτή η έρευνα είναι ότι οι μέλισσες έχουν παρόμοιες αντιδράσεις όταν είναι στρεσαρισμένες και κάνουν απαισιόδοξες επιλογές», πρόσθεσε.
Ο ειδικός συμπλήρωσε πως «η καλύτερη εξήγηση για τη συμπεριφορά τους είναι ότι αναμένουν ότι οι υψηλές ανταμοιβές θα είναι λιγότερο πιθανές και παρουσιάζουν χαρακτηριστικά των απαισιόδοξων ανθρώπων».
Για ποιο λόγο μπορεί να μας αφορά το άγχος που βιώνουν οι μέλισσες; Γιατί πολύ απλά η διάθεσή τους και οι αποφάσεις του μπορούν να επηρεάσουν τον τρόπο με τον οποίο επικονιάζουν τα φυτά με κίνδυνο το οικοσύστημα να υποστεί τις συνέπειες.
Από την άλλη βέβαια, οι επιστήμονες βλέπουν τη θετική πλευρά του πειράματος αναφέροντας ότι η απαισιοδοξία θα μπορούσε να αποτελέσει στρατηγική προσαρμογής σε ένα επικίνδυνο και απρόβλεπτο περιβάλλον, καθώς ένας απαισιόδοξος είναι πιο πιθανό να αποφύγει ριψοκίνδυνες αποφάσεις που θα μπορούσαν να τον θέσουν σε κίνδυνο.
Σε κάθε περίπτωση η μελέτη αυτή ανοίγει νέους δρόμους για την κατανόηση των ζωικών ειδών και των «συναισθημάτων» που μπορεί να βιώνουν, οδηγώντας τους ερευνητές να αναζητήσουν αυτή τη φορά απαντήσεις σχετικά με τη συμπεριφορά των μελισσών στη φύση και να εστιάσουν στις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις του στρες και σε άλλα αρθρόποδα.
Τα αποτελέσματα των ερευνών μπορούν να βοηθήσουν στη χάραξη νέων στρατηγικών σχετικά με τη διατήρηση και την προστασία αυτών των ειδών που απειλούνται ολοένα περισσότερο από την κλιματική αλλαγή και την περιβαλλοντική ρύπανση.
