Tου Κώστα Α. Μπογδανίδη
Πολλά που δεν μπορούσαν να εξηγήσουν και περισσότερα που φοβόταν οι Αρχαίοι Έλληνες τα …θεοποιούσαν. Είχαν βρει έτσι ένα τρόπο να εκλογικεύσουν το άγνωστο, το περίπλοκο, το μοιραίο. Ο πόλεμος, ο έρωτας, ο θάνατος, η τύχη και το κάθε ανθρώπινο ταλέντο είχαν τους Θεούς τους γιατί ερχόταν στη ζωή χωρίς να μπορείς να τα εξουσιάζεις, να αντιληφθείς πότε έρχονται και πότε φεύγουν. Κι εμείς σήμερα με τέτοια εξέλιξη στον πολιτισμό και τη γνώση κάπου κάνουμε το ίδιο μόνο που αντί για πολλές θεότητες έχουμε επιλέξει τον Ένα και μοναδικό. Έτσι, για να μην μπερδευόμαστε. Πιστεύω εις έναν Θεό…και καθαρίσαμε!
Από αυτές τις αναζητήσεις, της αγωνίες της ζωής και τα μέγιστα μεταφυσικά ερωτήματα δεν θα μπορούσε να ξεφύγει η Φύση. Της οποίας παράμετρος είναι ο σεισμός που όταν χτυπούσε από τα τάρταρα της γης οι άνθρωποι συγκλονίζονταν, ένιωθαν ανήμποροι να αντιδράσουν. Τέτοια δύναμη και τόση μανία μόνο ένας Θεός θα την είχε ,όταν εκνευριζόταν με τους ανθρώπους.
Ο Εγκέλαδος κατά την Ελληνική Μυθολογία ήταν αρχηγός των Γιγάντων, γιος του Τάρταρου και της Γαίας , συμμετείχε στη Γιγαντομαχία στην οποία και σκοτώθηκεε. Κανείς δεν ξέρει ακόμη εάν τον Εγκέλαδο τον σκότωσε ο Δίας γιατί οργίστηκε μαζί του, εάν τον καθάρισε η Αθηνά ή κάτι ακόλουθοι που είχε. Ελάχιστη σημασία έχει -μεταξύ των θεών- ποιος ήταν τελικά ο δράστης. Εκείνο που έμεινε ήταν ότι οι Αρχαίοι Έλληνες πίστευαν πως, όταν γινόταν σεισμός, ο θαμμένος πια Εγκέλαδος είχε θυμώσει και επειδή ήταν τεράστιος τράνταζε όλη τη Γη. Άδικο είχαν; Καθόλου εάν κρίνουμε από τα όσα έχει ζήσει η ανθρωπότητα!
(Για τη συμπλήρωση του μύθου βέβαια ο ίδιος είχε και άλλα…οργισμένα τέκνα που προκαλούσαν καταστροφές- οι Γοργόνες, η Σφίγγα, η Λερναία Ύδρα, ο Γηρυόνης, ο Κέρβερος και άλλα μυθικά «τέρατα» (γεωλογικά φαινόμενα) – και που απέκτησε από την ΄Έχιδνα).
Όσο και αν σήμερα έχουμε εξορθολογίσει την πορεία της ζωής μας, όσα παραπάνω και αν γνωρίζουμε ένα μεγάλο απωθημένο με τον Εγκέλαδο το έχουμε. Κι ένα μεγαλύτερο φόβο. Έρχεται απροειδοποίητα, χτυπάει αλύπητα, αποχωρεί επίσης αγενώς, χωρίς να μας το πει. Οι επιστήμονες ξέρουν πολλά τερτίπια του, γνωρίζουν τις δυνατότητες που έχει, υποψιάζονται ενίοτε ότι ξυπνάει, αλλά ποτέ δεν μπορούν με σιγουριά να πουν τι τον ενόχλησε και άρχισε τα δικά του!
Τώρα ήταν σειρά της Σαντορίνης και της Αμοργού να χτυπήσει ο κύριος αυτός. Αναμενόμενο και…λογικό, κάπου θα πήγαινε κι αυτή τη φορά. Ζούμε άλλωστε σε μια σεισμογενή περιοχή και το ξέρουμε. Γιατί τώρα αυτή η έντονη ανησυχία; Οι σεισμοί είναι μέρος της καθημερινότητάς μας, αλλά προφανώς δεν μπορούμε να συμβιβαστούμε και με την ιδέα πως ό,τι χτίσαμε μπορεί σε μια στιγμή να γκρεμιστεί. Γι αυτό και μας…ενοχλεί κάθε φορά η άφιξη του οργισμένου Εγκέλαδου. Αλλά τώρα είμαστε όλοι σε εγρήγορση. Γιατί είναι ένας τόπος που έχει μια τέτοια προϊστορία, η περιοχή της Σαντορίνης. Από το 1700 πχ. Που τοποθετείται εκείνη η έκρηξη του ηφαιστείου, ο σεισμός, το τσουνάμι να κατέστρεψαν την Κνωσό κι ένα ολόκληρο πολιτισμό, ο σεισμός του 251 μΧ, του 1856, αλλά και ο πιο πρόσφατος που έγινε στη Σαντορίνη το 1956…έχουν καταγραφεί στο ιστορικό μας DNA, έχουν γίνει μέρος της συλλογικής μας αγωνίας. Η Σαντορίνη έχει συνδεθεί με το ηφαίστειο, με μεγάλες δονήσεις και τεράστιες καταστροφές. Έτσι , είναι μάλλον λογικό να…αγωνιούμε περισσότερο από όλες τις άλλες καταγραφές που γίνονται!
Στην περίπτωση της σεισμικής αλληλουχίας στη Σαντορίνη η ανησυχία μας είναι μεγάλη, δεν χρειάζεται κανένας να ωραιοποιήσει την κατάσταση. Αλλά ένα είναι το καλό σε αυτή τη νέα δοκιμασία: Πως το κράτος και οι δομές μας αυτή τη φορά δεν κρύφτηκαν, δεν προσπάθησαν να διασκεδάσουν τη αγωνία όλων. Αλλά κινήθηκαν στο μέτρο του δυνατού μεθοδικά, δρουν προληπτικά, πήγαν δυνάμεις και βοήθειες, έδωσαν βασικές οδηγίες. Και τώρα ας ευχηθούμε στον Εγκέλαδο ή σε όποιον Θεό συνεννοείται με τη Φύση να δείξουν λίγο οίκτο ακόμη αν και ο διασημότερος βιολόγος της εποχής μας έχει μια διαφορετική- και μάλλον σωστή- εκτίμηση: «Αν υπάρχει οίκτος στη φύση, αυτό είναι τυχαίο. Η Φύση δεν είναι ούτε καλή, ούτε βάναυση, είναι απλά αδιάφορη.»