Σε «δώρο άδωρο» εξελίσσεται το πρόγραμμα «Σπίτι μου» για πολλούς νέους, που αναζητούν το δικό τους (επιδοτούμενο) κεραμίδι, όταν την ίδια ώρα σε περιοχές όπου εντοπίζεται ο κύριος όγκος των επιλέξιμων ακινήτων, όπως τα δυτικά προάστια της Αττικής, οι ιδιοκτήτες απολαμβάνουν ένα πραγματικό «δώρο», καθώς η επιπλέον ζήτηση που «έπεσε» στην αγορά αυξάνει τις τιμές και κατ’ επέκταση τη δυνητική αξία της περιουσίας τους.
Μάλιστα ο διπλασιασμός του προϋπολογισμού του προγράμματος της ΔΥΠΑ, από 375 εκατ. ευρώ σε 750 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με ρύθμιση που περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών το οποίο συζητείται στη Βουλή, θα δημιουργήσει νέες ανοδικές πιέσεις στη ζήτηση και άρα στις τιμές, καθώς δεν υπάρχουν πολλά κατάλληλα ακίνητα.
Σύμφωνα με στελέχη κτηματομεσιτικών εταιρειών, τα δυτικά προάστια εξελίσσονται στο νέο «big thing» της αγοράς κατοικιών. Κι αυτό γιατί οι ζητούμενες τιμές είναι προς το παρόν χαμηλότερες συγκριτικά με άλλες περιοχές στο λεκανοπέδιο της Αττικής, ενώ σε σχέση με τον όγκο των προσφερόμενων σπιτιών στο κέντρο της Αθήνας, επίσης «στόχο» των δικαιούχων του προγράμματος «Σπίτι μου», είναι περισσότερα. Ο λόγος είναι πως στις κεντρικές περιοχές επικεντρώνονται οι ξένοι υποψήφιοι αγοραστές, με αποτέλεσμα η προσφορά να μειώνεται ταχύτερα.
Για πόσο θα συμβαίνει αυτό κανείς δεν ξέρει, δεδομένου ότι συνολικά η ζήτηση υπερβαίνει το επίπεδο της προσφοράς στην Αττική.
«Η εγχώρια ζήτηση εξακολουθεί να αυξάνεται, ακολουθώντας την ανοδική πορεία των τελευταίων ετών μετά την πανδημία, πυροδοτούμενη επιπλέον από προγράμματα όπως το “Σπίτι μου”, ενώ την ίδια στιγμή η διεθνής ζήτηση είναι ιδιαίτερα έντονη. Ο συνδυασμός αυτός της σχετικά χαμηλής προσφοράς και της συνεχώς αυξανόμενης ζήτησης πιέζει προς τα πάνω της τιμές με το ράλι να συνεχίζεται» δηλώνουν εκπρόσωποι του μεσιτικού κλάδου στον ΟΤ.
Εκτίναξη των τιμών
Είναι χαρακτηριστικό ότι κατά τη διάρκεια του δεύτερου τριμήνου εφέτος, μεταξύ των περιοχών που παρουσίασαν τις μεγαλύτερες αυξήσεις στις μέσες ζητούμενες τιμές πώλησης σε σχέση με πέρσι είναι το Ίλιον (Δυτικά Προάστια) με αύξηση +32%, όπως προκύπτει από τα στοιχεία του δείκτη τιμών Spitogatos Property Index (SPI), του ομώνυμου δικτύου ηλεκτρονικών αγγελιών ακινήτων.
Την περίοδο Απρίλιος – Ιούνιος 2023, όταν δηλαδή «έτρεχε» το πρόγραμμα «Σπίτι μου», συνολικά στα δυτικά προάστια η μέση ζητούμενη τιμή πώλησης διαμορφώθηκε σε 1.715 ευρώ ανά τ.μ., σημειώνοντας ετήσια αύξηση κατά 14,3% σε σχέση με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα. Αυτή η άνοδος ήρθε μετά την ετήσια αύξηση κατά το πρώτο τρίμηνο είχε φθάσει το 11,2%.
Ένας στους πέντε έχει βρει ακίνητο
Με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της ΔΥΠΑ (Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης), από τις 3 Απριλίου που ξεκίνησε το πρόγραμμα μέχρι τις 19 Ιουλίου υποβλήθηκαν συνολικά 38.558 αιτήσεις εκ των οποίων έχουν ήδη αξιολογηθεί 30.756, δηλαδή 8 στις 10 (80%). Αξίζει να σημειωθεί πως από τις 30.756 αξιολογημένες αιτήσεις έλαβαν προέγκριση 21.132, δηλαδή σχεδόν 7 στις 10 (69%), ενώ οι υπόλοιπες απορρίφθηκαν καθώς δεν πληρούσαν τις προϋποθέσεις.
Από τις 21.132 προεγκρίσεις έχουν ήδη εγκριθεί 4.644 δάνεια, δηλαδή πάνω από 1 στις 5 (22%), καθώς έχει βρεθεί ακίνητο και έχει ξεκινήσει ο νομικός και τεχνικός έλεγχος, με μέσο όρο ποσού έγκρισης 104.900 ευρώ περίπου.
Υπενθυμίζεται ότι το πρόγραμμα απευθύνεται σε νέους, ηλικίας από 25-39 ετών, οι οποίοι ενδιαφέρονται για την απόκτηση κατοικίας, με έτος κατασκευής έως το 2007 (όχι μεταγενέστερη), επιφανείας έως 150 τ.μ. και κόστους έως 200.000 ευρώ. 
Τα «αγκάθια»
Το πρόβλημα δεν είναι η ζήτηση για το πρόγραμμα αλλά σύμφωνα με τους μεσίτες η έλλειψη ακινήτων. Η προσφορά διαθέσιμων κατοικιών είναι περιορισμένη, καθώς μεσολάβησε μια μακρά περίοδος ανύπαρκτης οικοδομικής δραστηριότητας.
Το δάνειο προεγκρίνεται και στη συνέχεια ο ενδιαφερόμενος έχει δύο μήνες για να βρει ακίνητο και να γίνει η εκταμίευση του δανείου. Ένα άλλο πρόβλημα που σχετίζεται με την ηλικία των ακινήτων είναι ότι οι παλαιές κατοικίες έχουν συνήθως πολεοδομικές και άλλες εκκρεμότητες, με αποτέλεσμα να απαιτούνται πάνω από έξι μήνες μέχρι να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες.
Επίσης, αρκετοί ιδιοκτήτες δεν ενδιαφέρονται να υπαχθούν στο πρόγραμμα καθώς τα χρήματα που θα τους δοθούν από την τράπεζα ξεπερνούν τους 4 μήνες. Επιπλέον και σε μία εποχή που υπάρχει κινητικότητα στην αγορά, οι πωλητές δεν έχουν λόγο να δεσμεύουν τα ακίνητά τους για τέτοια διαστήματα, εκτός και αν πρόκειται για κατοικίες που προηγούμενα έμεναν, για πολύ καιρό και για διάφορους λόγους, στα αζήτητα.
