Την ώρα που σε πολλές χώρες της Ε.Ε. βρίσκεται σε εξέλιξη μια διόρθωση των τιμών των ακινήτων, στην Ελλάδα οι τιμές παραμένουν σε ανοδική τροχιά και οι μεταβιβάσεις ακινήτων «τρέχουν» πάνω από… 1.000 με όχημα τα υψηλά αφορολόγητα όρια. Η «όρεξη» των φορολογούμενων για αγοραπωλησίες, γονικές παροχές και δωρεές ακινήτων συνεχίζεται και όπως δείχνουν τα στοιχεία της ΑΑΔΕ, οι συμβολαιογράφοι υποβάλλουν περισσότερες από 1.300 ηλεκτρονικές δηλώσεις την ημέρα με τον αριθμό αυτό να ανεβαίνει ακόμη περισσότερο αν ληφθούν υπόψη και οι χειρόγραφες δηλώσεις που υποβάλλονται στις Εφορίες.
Από την αρχή του έτους έχουν υποβληθεί περισσότερες από 117.000 ηλεκτρονικές δηλώσεις για αγοραπωλησίες ακινήτων, γονικές παροχές, δωρεές και κληρονομιές και οι φόροι που έχουν βεβαιωθεί αγγίζουν τα 170 εκατ. ευρώ. Μέχρι την περασμένη εβδομάδα, η ηλεκτρονική πλατφόρμα myProperty της ΑΑΔΕ είχε δεχθεί 56.060 δηλώσεις φόρου μεταβίβασης με το φόρο μεταβίβασης που έχει καταλήξει στα κρατικά ταμεία να φθάνει μέχρι στιγμής τα 144 εκατ. ευρώ. Να σημειωθεί ότι πέρυσι είχαν υποβληθεί 144.138 δηλώσεις φόρου μεταβίβασης.
Επίσης στο ίδιο διάστημα υποβλήθηκαν 24.548 δηλώσεις φόρου γονικής παροχής, 13.959 δηλώσεις δωρεών και 23.130 ηλεκτρονικές δηλώσεις φόρου κληρονομιάς με τους φόρους να υπερβαίνουν τα 24 εκατ. ευρώ.
Η αύξηση των δωρεών και των γονικών παροχών οφείλεται στο υψηλό αφορολόγητο όριο των 800.000 ευρώ που ισχύει για τους συγγενείς της πρώτης κατηγορίας, δηλαδή για συζύγους, πρόσωπα που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, παιδιά, εγγόνια και γονείς. Το αφορολόγητο όριο αφορά τόσο την ακίνητη περιουσία όσο και την κινητή περιουσία (χρήματα, αυτοκίνητα, μετοχές) και σύμφωνα με τους συμβολαιογράφους πολλοί γονείς λόγω του υψηλού αφορολόγητου δωρίζουν χρήματα στα παιδιά τους προκειμένου αυτά να προχωρήσουν στην αγορά κατοικίας.
Οι προοπτικές
Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, οι προσδοκίες για την ελληνική αγορά οικιστικών ακινήτων παραμένουν θετικές, παρά τις αβεβαιότητες στην εγχώρια και παγκόσμια οικονομία. Βραχυπρόθεσμα, η ΤτΕ εκτιμά ότι το επενδυτικό ενδιαφέρον, κυρίως από το εξωτερικό, θα παραμένει έντονο ειδικά για συγκεκριμένες προνομιακές θέσεις στο λεκανοπέδιο της Αττικής και για περιοχές με τουριστικά χαρακτηριστικά. Επίσης τα μέτρα στήριξης για απόκτηση κατοικίας για συγκεκριμένες κατηγορίες νοικοκυριών (π.χ. νέοι, ευάλωτες κοινωνικές ομάδες) καθώς και την ανακαίνιση παλαιών κατοικιών (π.χ. πρόγραμμα “σπίτι μου” και “ανακαινίζω – εξοικονομώ/ ενοικιάζω”) αναμένεται να συμβάλουν στη βελτίωση του κτιριακού αποθέματος αλλά και στην ενίσχυση της χρηματοοικονομικής κατάστασης των νοικοκυριών αυτών. Ωστόσο, όπως επισημαίνει η ΤτΕ οι αγορές οικιστικών ακινήτων σε πολλές χώρες της ΕΕ βρίσκονται ήδη σε πορεία σημαντικής διόρθωσης ως προς τις τιμές, τις αποδόσεις και τον αριθμό των συναλλαγών.
Με βάση τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, η αγορά κατοικιών, σύμφωνα με τους δείκτες τιμών διαμερισμάτων της Ελλάδος, συνεχίζει να καταγράφει ισχυρή αυξητική τάση στους ετήσιους ρυθμούς μεταβολής των τιμών της, αν και σε τοπικό επίπεδο παρατηρούνται έντονες διαφοροποιήσεις. Οι τιμές των διαμερισμάτων (σε ονομαστικούς όρους) αυξήθηκαν το 2022 κατά 11,1% σε ετήσια βάση,21 έναντι αύξησης κατά 7,6% το 2021 και 4,5% το 2020. Οι τιμές των νέων διαμερισμάτων (ηλικίας έως 5 ετών) το 2022 αυξήθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 11,8%, ελαφρώς ενισχυμένο σε σχέση με αυτόν των παλαιών διαμερισμάτων (10,5%). Με διάκριση κατά γεωγραφική περιοχή, ισχυροί ετήσιοι ρυθμοί αύξησης στις τιμές των διαμερισμάτων καταγράφηκαν στα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας και πιο συγκεκριμένα στην Αθήνα (13,0%) και στη Θεσσαλονίκη (11,8%) σημαντικά υψηλότεροι από το μέσο ετήσιο επίπεδο για το σύνολο της χώρας.
Οι εισπράξεις
Από τις μεταβιβάσεις ακινήτων, προβλέπεται ότι θα εισπραχθούν φόροι ύψους 489 εκατ. ευρώ φέτος. Οι εισπράξεις από αγοραπωλησίες ακινήτων (κατοικίες, επαγγελματικά ακίνητα κλπ) εκτιμάται ότι θα φθάσουν τα 369 εκατ. ευρώ, ενώ από τις πωλήσεις οικοπέδων και αγροτεμαχίων τα έσοδα θα ανέλθουν στα 119 εκατ. ευρώ. Ιδιαίτερα υψηλές είναι και οι εισπράξεις και από τον φόρο κληρονομιών, καθώς και γονικών παροχών και δωρεών. Από τις κληρονομιές το 2023 οι εισπράξεις αναμένεται να φθάσουν τα 177 εκατ. ευρώ, ενώ από τις γονικές παροχές και τις δωρεές –και παρά την αύξηση του αφορολόγητου ορίου στα 800.000 ευρώ για τους συγγενείς της πρώτης κατηγορίας– τα έσοδα θα ανέλθουν στα 45 εκατ. ευρώ. Συνολικά και από τις δύο πηγές εσόδων το Δημόσιο θα εισπράξει 222 εκατ. ευρώ.
