Ακίνητα: Μπαράζ προσφυγών για τα ύψη των κτιρίων [Γράφημα]

Θεσμικό τείχος ώστε να μην υψωθούν μικροί «ουρανοξύστες» που θα αλλοιώσουν τις αστικές γειτονιές επιχειρούν να θεμελιώσουν πολίτες, οργανώσεις και δημοτικοί άρχοντες οι οποίοι προσφεύγουν στη Δικαιοσύνη. Στο στόχαστρό τους έχουν «κλειδώσει» τα μπόνους δόμησης που δίνει ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός (ΝΟΚ) και στόχος τους είναι να… καταρρίψουν τις διατάξεις και τις μεθοδεύσεις που οδηγούν σε πολλαπλασιασμό των επιτρεπόμενων ορόφων.

Περίπου 50 προσφυγές ακύρωσης οικοδομικών αδειών έχουν κατατεθεί στο ΣτΕ και στα Διοικητικά Εφετεία οι οποίες αφορούν κτίρια στην Αθήνα που κάνουν χρήση των «μπόνους» δόμησης που δίνει ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός (ΝΟΚ), αυξάνοντας (συχνά διπλασιάζοντας) τα ύψη των κτιρίων. Επίσης έχει κατατεθεί προσφυγή ακύρωσης της   απόφασης του υφυπουργού Περιβάλλοντος Νίκου Ταγαρά με την οποίαν πετάει το μπαλάκι στις Υπηρεσίες Δόμησης (ΥΔΟΜ) να χορηγούν οικοδομικές άδειες στην Αθήνα βάσει του ΝΟΚ, παρακάμπτοντας σειρά πρόσφατων αποφάσεων του ΣτΕ.

Αναστολή εργασιών

Πρωτοπόρος στη μάχη για το «κούρεμα» των υψών και των όγκων των κτιρίων είναι ο Δήμος Αλίμου. Ηδη η δημοτική αρχή, σύμφωνα με τα όσα αναφέρει στο «Βήμα» ο δήμαρχος κ. Ανδρέας Κονδύλης, έχει προσφύγει στη Δικαιοσύνη για 13 κτίρια και ετοιμάζει προσφυγές για άλλα 14, καθώς και για κάθε νέα οικοδομική άδεια που υπερβαίνει τα πολεοδομικά μεγέθη που ισχύουν στην περιοχή.

Για τις μισές υποθέσεις οι προσφυγές έχουν κατατεθεί στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) και για τις υπόλοιπες στο Διοικητικό Εφετείο Πειραιά.

Ηδη το ΣτΕ έκανε δεκτά ασφαλιστικά μέτρα που δικαιώνουν προσωρινά τον Δήμο και τους πολίτες για αναστολή των οικοδομικών εργασιών σε δύο υπό ανέγερση κτίρια, για το τμήμα της οικοδομής για το οποίο έχει γίνει χρήση διατάξεων του ΝΟΚ για προσαύξηση συντελεστή δόμησης και ύψους. Επίσης, εκδικάστηκαν στο Ε΄ Τμήμα του οι κύριες αιτήσεις ακύρωσης για τρία κτίρια – η τελευταία την περασμένη Τετάρτη – και θα ακολουθήσουν και οι υπόλοιπες.

Παράλληλα, άλλες 20 οικοδομικές άδειες στις περιοχές Φιλοθέης και Ψυχικού έχουν προσβληθεί ενώπιον του ΣτΕ. Πάντως,  στα μέσα Απριλίου το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) κατήργησε με ειδική ρύθμιση τα «μπόνους» δόμησης στα ύψη των κτιρίων που προβλέπει ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός (ΝΟΚ) ειδικά για τις περιοχές Παλαιού Ψυχικού,  Φιλοθέης και Εκάλης, προβλέποντας ωστόσο ότι όσες προεγκρίσεις οικοδομικής άδειας είχαν εκδοθεί θα εκτελούνται.

Βάσει των Προεδρικών Διαταγμάτων (ΠΔ) για τις συγκεκριμένες περιοχές, στο Ψυχικό το ανώτατο ύψος ορίζεται στα 11 μέτρα (τρεις όροφοι) και στη Φιλοθέη στα 8 μέτρα.

«Σήμα» για άδειες

Επιπλέον, στις 31 Μαρτίου κατατέθηκε από την Ελληνική Εταιρεία (ΕΛΛΕΤ) προσφυγή ακύρωσης της αποφάσεως του υφυπουργού Περιβάλλοντος κ. Νίκου Ταγαρά, με την οποία το ΥΠΕΝ έδινε το… σήμα στις Υπηρεσίες Δόμησης (ΥΔΟΜ) να χορηγούν οικοδομικές άδειες με ύψη συναρτώμενα προς τους συντελεστές δόμησης όπως ορίζει ο ΝΟΚ, ακόμη και στην Αθήνα, παρακάμπτοντας σειρά πρόσφατων αποφάσεων του ΣτΕ.

Η απόφαση Ταγαρά έπεται δύο αποφάσεων του Εφετείου Αθηνών που ακύρωσε οικοδομικές άδειες στους Αμπελοκήπους, βασιζόμενο σε αποφάσεις του ΣτΕ που όριζαν ότι όπου ισχύουν ειδικά ΠΔ που καθορίζουν συγκεκριμένα ύψη και αριθμό ορόφων, πρέπει να υπερισχύουν των οικοδομικών κανονισμών που εξαρτούν το ύψος των κτιρίων από τους συντελεστές δόμησης.

Στην Ολομέλεια

Μάλιστα, ειδικά για την Αθήνα οι ανώτατοι δικαστές έχουν κρίνει ότι καλύπτεται από βασιλικό διάταγμα του 1955, που προβλέπει ανώτατο ύψος 21 μέτρων.

Η απόφαση του ΥΠΕΝ ωστόσο, για την οποία έχει προσφύγει στο ΣτΕ η ΕΛΛΕΤ, θεωρεί ότι υπερισχύουν μόνο προστατευτικά ΠΔ π.χ. παραδοσιακών οικισμών, τμήματος πόλης κ.λπ. που προϋφίστανται του ΝΟΚ.

Σε κάθε περίπτωση, νομικοί κύκλοι εκτιμούν ότι, λόγω της σοβαρότητας του θέματος, οι προσφυγές στο ΣτΕ ενδέχεται να ομαδοποιηθούν και να παραπεμφθούν στην Ολομέλεια του Δικαστηρίου καθώς εγείρονται ζητήματα συνταγματικότητας.  Στην περίπτωση που οι αιτήσεις ακύρωσης γίνουν δεκτές, οι εξελίξεις θα είναι καταλυτικές για τη δόμηση στο σύνολο της χώρας.

Οι ίδιες πηγές επισημαίνουν ότι «το υπουργείο αυξάνει τη δόμηση, δίχως να τροποποιήσει τα σχέδια πόλεως», δίνοντας μέσω του ΝΟΚ δικαίωμα έξτρα δόμησης με αντάλλαγμα τη μείωση του επιτρεπόμενου ποσοστού κάλυψης οικοπέδου ή της  κάλυψης σε συνδυασμό με απόσυρση κτιρίου ή με απόδοση τμήματος για κοινή δημόσια χρήση κ.λπ. σε πυκνοδομημένες και αστικές περιοχές.

Αλαλούμ στις πολεοδομίες

Το αλαλούμ με τα ύψη έχει «τρελάνει» τις πολεοδομίες με τους υπαλλήλους να βρίσκονται μπροστά στο δίλημμα εάν θα πρέπει να λάβουν υπόψη τις κατευθύνσεις του υπουργείου ή τις αποφάσεις του ΣτΕ. Ετσι έχουν σταματήσει ή καθυστερούν την έκδοση αδειών κατά ΝΟΚ έως ότου εκδικαστούν οι σχετικές υποθέσεις που εκκρεμούν και ξεκαθαρίσει το τοπίο.

Το μπόνους

Η ανέγερση ψηλών κτιρίων κάνοντας χρήση των μπόνους δόμησης τείνει να αποτελεί τον κανόνα. Η υπόθεση που εξετάστηκε την περασμένη Τετάρτη από το ΣτΕ αφορούσε κτίριο αρχικά 600 τ.μ. το οποίο με τα μπόνους έφτασε στα 1.100 τ.μ., το ύψος του από τα 14 μέτρα στα 21 μέτρα. Υπολογίζοντας μια τιμή 5.500 ευρώ ανά τ.μ. στον Αλιμο, το μπόνους για τον ιδιοκτήτη προσεγγίζει τα €3 εκατ. Ο πρόεδρος του ΤΕΕ κ. Γ. Στασινός σε τοποθέτησή του υπερασπίστηκε τον φιλοπεριβαλλοντικό χαρακτήρα των μπόνους δόμησης του ΝΟΚ για τη βελτίωση της διαβίωσης σε πυκνοδομημένες γειτονιές. Οπως ανέφερε, τα κίνητρα που δίνει για τα φυτεμένα δώματα, τη μείωση της κάλυψης των οικοπέδων διασφαλίζουν, μαζί με άλλες δημόσιες δράσεις, καλύτερες κλιματικές συνθήκες στις πόλεις και «θα έπρεπε να συζητούμε πώς θα τα αυξήσουμε, όχι να τα καταργούμε».