Παράθυρο μείωσης των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων σε περιοχές όπου οι νέες τιμές ζώνης εκτινάχθηκαν στα ύψη, δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα και έχουν προκαλέσει υπέρμετρες επιβαρύνσεις στους φορολογούμενους, ανοίγει το υπουργείο Οικονομικών με το νέο φορολογικό νομοσχέδιο το οποίο έθεσε σε δημόσια διαβούλευση.
Ταυτόχρονα, διατηρεί στον «πάγο» έως το τέλος του 2024 το ΦΠΑ 24% στις νέες οικοδομές καθώς και το φόρο υπεραξίας 15% στις αγοραπωλησίες ακινήτων ενώ παρατείνει για άλλα δύο χρόνια την έκπτωση φόρου για δαπάνες ανακαίνισης κτιρίων.
Οι αλλαγές
Με τις νέες διατάξεις του φορολογικού νομοσχεδίου:
1. «Λίφτινγκ» στις αντικειμενικές αξίες. Σχεδόν, ένα χρόνο μετά την ενεργοποίηση των νέων αντικειμενικών αξιών των ακινήτων σε όλη τη χώρα, το υπουργείο Οικονομικών σχεδιάζει διορθώσεις στις τιμές για τις περιοχές που θα αποδειχθεί ότι οι νέες αντικειμενικές αξίες είναι υπερβολικές και δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η Αστυπάλαια όπου οι αντικειμενικές αξίες από 650 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο έφθασαν έως και τα 2.150 ευρώ. Μάλιστα, στην αιτιολογική έκθεση το υπουργείο Οικονομικών παραδέχεται ότι «κατά τον καθορισμό των τιμών εκκίνησης των περιοχών που είναι ενταγμένες στο σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού φορολογητέας αξίας ακινήτων, διαπιστώθηκε ότι υπήρξαν περιοχές στη χώρα για τις οποίες δεν εκφράστηκε η γνώμη των δημοτικών συμβουλίων, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με τη σημαντική άνοδο των τιμών εκκίνησης σε ορισμένες περιοχές δημιούργησε σε κάποιους δήμους επιφυλάξεις, καθώς επικαλούνται πραγματικά στοιχεία που ίσως δεν ελήφθησαν υπόψη και σε επανεξέταση θα οδηγούσαν ενδεχομένως σε διαφορετικά αποτελέσματα ως προς τον καθορισμό των τιμών εκκίνησης του συστήματος προσδιορισμού της φορολογητέας αξίας των εντός σχεδίου πόλης ή ορίων οικισμού ακινήτων».
Τώρα το άρθρο 34 του νομοσχεδίου προβλέπει ότι ειδικά για τις τιμές ζώνης που ισχύουν από 1ης Ιανουαρίου 2022 οι δήμοι δύνανται από 1η.12.2022 έως και 31η.12.2022 να υποβάλουν τη προβλεπόμενη γνώμη για τις τιμές ζώνης της χωρικής τους αρμοδιότητας. Οι γνώμες κατατίθενται ηλεκτρονικά στη βάση δεδομένων που τηρείται στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και συνοδεύονται από κάθε πραγματικό αποδεικτικό στοιχείο, που ανάγεται στο χρονικό διάστημα συλλογής στοιχείων. Η Επιτροπή, εξετάζει τις γνώμες χωρίς προηγούμενη εισήγηση του Αυτοτελούς Τμήματος Εκτιμήσεων και Προσδιορισμού Αξιών Ακινήτων, και εισηγείται στον υπουργό Οικονομικών τις ζώνες για τον καθορισμό των τιμών εκκίνησης των οποίων πιθανολογείται ισχυρά η ανάγκη επανάληψης της διαδικασίας. Ο Υπουργός Οικονομικών δύναται, βάσει της εισήγησης αυτής, να αποφασίσει την επανάληψη της διαδικασίας. Οι αλλαγές στις αντικειμενικές αξίες θα προκαλέσουν ντόμινο μεταβολών σε δεκάδες φόρους, τέλη και επιδόματα. Κι αυτό γιατί στις περιοχές που θα μειωθούν οι τιμές ζώνης θα γίνει νέα εκκαθάριση στον ΕΝΦΙΑ που πληρώνουν φέτος οι φορολογούμενοι και θα επανυπολογιστούν οι φόροι για μεταβιβάσεις, γονικές παροχές και δωρεές ακινήτων που πραγματοποιήθηκαν από την 1η Ιανουαρίου 2022 ενώ ενδέχεται να διευρυνθεί ο αριθμός των νοικοκυριών που λαμβάνουν κοινωνικά επιδόματα καθώς ένα από τα κριτήρια για τη χορήγηση τους είναι η φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας.
2. Παγώνει ο ΦΠΑ στα ακίνητα για άλλα δυο χρόνια. Με αίτηση του κατασκευαστή οικοδομών αναστέλλεται, υποχρεωτικά μέχρι τις 31.12.2024, η εφαρμογή του ΦΠΑ στα ακίνητα και επιβάλλεται φόρος μεταβίβασης ακινήτων. Η αναστολή αφορά το σύνολο των αδιάθετων ακινήτων του κατασκευαστή. Αναστολές που χορηγήθηκαν με ισχύ έως τις 31.12.2022, παρατείνονται έως τις 31.12.2024.
3. Αναστέλλεται μέχρι και τις 31 Δεκεμβρίου 2024 η επιβολή φόρου υπεραξίας 15% στις αγοραπωλησίες ακινήτων. Πρόκειται για ένα μέτρο που επιβαρύνει τους πωλητές ακινήτων και το οποίο αναστέλλεται από το 2015 καθώς διαπιστώθηκαν δυσκολίες και σωρεία προβλημάτων στην υλοποίησή του που θα προκαλούσαν σοβαρές παρενέργειες στην αγορά ακινήτων.
4. Φορο-έκπτωση για ανακαίνιση ακινήτων. Επεκτείνεται κατά δύο επιπλέον έτη, η παροχή έκπτωσης φόρου κατά 40% για τις δαπάνες που καταβάλλουν οι πολίτες για την ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση των κτιρίων τους. Συγκεκριμένα η έκπτωση του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων παρέχεται για δαπάνες αναβάθμισης κτιρίων που πραγματοποιούνται μέχρι και τις 31 Δεκεμβρίου 2024, αντί της προβλεπόμενης ημερομηνίας της 31ης Δεκεμβρίου 2022, κατανεμημένη ισόποσα, όπως ισχύει και σήμερα, σε περίοδο 4 φορολογικών ετών και για ανώτατο συνολικό ύψος δαπανών ως 16.000 ευρώ. Απαραίτητη προϋπόθεση για τη μείωση του φόρου, αποτελεί η απόδειξή τους μέσω νόμιμων παραστατικών και η εξόφλησή τους, με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής. Η ρύθμιση συγκαταλέγεται στο πλαίσιο των παρεχόμενων κινήτρων που χορηγούνται για την πράσινη μετάβαση της οικονομίας και της κοινωνίας.
5. Μεταβιβάσεις ακινήτων. Καταργείται ο έλεγχος από τη Φορολογική Διοίκηση σε κάθε περίπτωση υποβολής τροποποιητικής δήλωσης φόρου μεταβίβασης ακινήτων ή τροποποιητικής δήλωσης φόρου κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών από την οποία προκύπτει μείωση φόρου άνω των 300 ευρώ, καθώς και σε κάθε μεταγενέστερη αυτής τροποποιητική δήλωση, ανεξαρτήτως ποσού μείωσης του φόρου. Με απόφαση του διοικητή της ΑΑΔΕ θα καθοριστούν τα όργανα, οι προϋποθέσεις, τα κριτήρια, ο τρόπος, η διαδικασία και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την επαλήθευση της ορθότητας και της πληρότητας των υποβαλλόμενων τροποποιητικών δηλώσεων φορολογίας κεφαλαίου, με τις οποίες μειώνεται η φορολογητέα αξία.
6. Μειωμένος ΦΠΑ σε αγαθά και υπηρεσίες. Για ένα ακόμη εξάμηνο και συγκεκριμένα έως τις 30 Ιουνίου 2023 παρατείνονται οι μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ για ορισμένα αγαθά και υπηρεσίες. Το μέτρο αφορά:
– Μεταφορές προσώπων και τις αποσκευές τους. Ο μειωμένος ΦΠΑ καλύπτει εισιτήρια των δρομολογίων με τρένο, μετρό και τραμ, με αστικά και υπεραστικά λεωφορεία, αεροπορικά εισιτήρια, εισιτήρια των επιβατικών πλοίων, τις μεταφορές με συνδυασμό οδικών, εναέριων και θαλάσσιων μέσων.
– Εστίαση
– Μη αλκοολούχα ποτά (καφές, ροφήματα) και αεριούχα νερά
– Υλικά αιμοκάθαρσης, απινιδωτές, μάσκες, αντισηπτικά, μέσα ατομικής υγιεινής και προστασίας
– Εισιτήρια κινηματογράφων
– Εισιτήρια ζωολογικών κήπων
– Υπηρεσίες γυμναστηρίων και σχολών χορού.
