Στην οροφή της O2 Arena του Λονδίνου, υπάρχει ένα μικρό σύμπλεγμα πολύ περίεργων ανεμογεννητριών. Δεν μοιάζουν καθόλου με τις ψηλές, επιβλητικές ανεμογεννήτριες που αναπτύσσονται ολοένα και περισσότερο τόσο στην ενδοχώρα όσο και στη θάλασσα σε όλο τον κόσμο – έχουν ύψος μικρότερο από 1,8 μέτρα και παράγουν πολύ λιγότερη ενέργεια.
Όμως το μικρό τους μέγεθος τους δίνει ένα στρατηγικό πλεονέκτημα: μπορούν να τοποθετηθούν σχεδόν οπουδήποτε και σχεδιάστηκαν για να «κουμπώσουν» εκ των υστέρων σε υπάρχοντες φωτεινούς σηματοδότες, όπου μπορούν να τροφοδοτούνται όχι μόνο από τον άνεμο, αλλά και από την τεχνητή αύρα που δημιουργούν τα διερχόμενα οχήματα.
«Αν στέκεστε δίπλα στο δρόμο και περνάει ένα λεωφορείο, αισθάνεστε αυτή τη ροή αέρα», λέει ο Μπάρι Τόμσον, διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Alpha 311, που σχεδίασε τις ανεμογεννήτριες. «Γιατί κανείς δεν αξιοποιεί την ενέργεια που παράγουν τα αυτοκίνητα όταν περνούν από μπροστά μας;».
Τώρα, μετά την επιτυχημένη δοκιμή στην O2, η Alpha 311 ετοιμάζεται να λανσάρει μια βελτιωμένη έκδοση της ανεμογεννήτριας που θα είναι κατάλληλη για εμπορικές εγκαταστάσεις.
Η Alpha 311 ιδρύθηκε από τον Τόμσον και τον μηχανολόγο μηχανικό Τζον Σάντερσον, αφού κατασκεύασαν ένα πρωτότυπο της τουρμπίνας στην αυλή του Τόμσον κατά τη διάρκεια του λοκντάουν εξαιτίας του COVID-19 το 2020. Στη συνέχεια κατασκεύασαν μια πιο ολοκληρωμένη έκδοση με τη βοήθεια μιας εξωτερικής εταιρείας και δημοσίευσαν φωτογραφίες της στο προφίλ του Τόμσον στο LinkedIn.
Αφού παρουσιάστηκε σε τοπικά δελτία ειδήσεων, προσέλκυσε την προσοχή της O2. «Ο διευθυντής των εγκαταστάσεων το είδε και είπε: “Μπορούμε να τα έχουμε αυτά στην O2;” Ήθελε πραγματικά να βοηθήσει μια νεοσύστατη επιχείρηση και να δώσει τη δυνατότητα δοκιμών σε πραγματικές συνθήκες», λέει ο Τόμσον.
Τρεις από τις τουρμπίνες εγκαταστάθηκαν στο O2, αν και η μία αφαιρέθηκε μετά την καταιγίδα Γιούνις, η οποία προκάλεσε ζημιές στον χώρο το 2022.
Όπως ένα αυτοκίνητο της F1
Κατασκευασμένη από ανθρακονήματα, το ίδιο υλικό με ένα αυτοκίνητο της F1, κάθε τουρμπίνα έχει ύψος 1,8 μέτρα και ζυγίζει περίπου 40 κιλά, αλλά το τμήμα που πραγματικά περιστρέφεται ζυγίζει μόνο 14 κιλά.
«Σχεδιάσαμε μια ανεμογεννήτρια που είναι πολύ, πολύ ελαφριά», λέει ο Τόμσον. «Στρέφεται πολύ πιο εύκολα από μια βαρύτερη ανεμογεννήτρια από υαλοβάμβακα ή μέταλλο. Και χρησιμοποιούμε για την εγκατάσταση στο δρόμο τους σηματοδότες, επειδή ο στύλος είναι ήδη συνδεδεμένος με το δίκτυο».
Προσθέτει ότι επειδή η καλωδίωση των φώτων του δρόμου σχεδιάστηκε για τα παραδοσιακά φωτιστικά σώματα, τα οποία απαιτούσαν πολύ περισσότερη ενέργεια από τους σημερινούς λαμπτήρες LED, η υποδομή που είναι απαραίτητη για τη διαχείριση της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από την ανεμογεννήτρια είναι ήδη έτοιμη. Η ενέργεια μπορεί να χρησιμοποιηθεί αμέσως για την τροφοδοσία του οδοφωτισμού και το πλεόνασμα μπορεί να πωληθεί πίσω στο δίκτυο, παρέχοντας μια ροή εσόδων για την τοπική αρχή που διαχειρίζεται ή είναι ιδιοκτήτης του δρόμου.
Η ανεμογεννήτρια μπορεί να συλλαμβάνει τον άνεμο, αλλά προορίζεται για την αξιοποίηση της κίνησης του αέρα των διερχόμενων οχημάτων. Ο Τόμσον λέει ότι ένα μικρό αυτοκίνητο που περνάει από την τουρμπίνα με ταχύτητα 80 χιλιομέτρων την ώρα εκτοπίζει τον αέρα με ταχύτητα 19 χιλιομέτρων την ώρα, αρκετή για να περιστρέφεται η τουρμπίνα. Σε μια εγκατάσταση σε αυτοκινητόδρομο, κάθε γεννήτρια μπορεί να παράγει 30 φορές την ισχύ ενός φωτοβολταϊκού 300W, κατά μέσο όρο, και το ισοδύναμο περίπου 14 φωτοβολταϊκών όταν βρίσκεται σε ένα κτίριο.
Ο Τόμσον λέει ότι έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον από πάνω από 900 φορείς σε 117 χώρες, ιδιωτικές εταιρείες και τοπικές αρχές, με περίπου 70 προτάσεις να έχουν ήδη γίνει για συγκεκριμένες εγκαταστάσεις που περιλαμβάνουν γήπεδα, εργοστάσια, αποθήκες, γέφυρες, δρόμοι με διόδια και πρατήρια βενζίνης.
Ο πρώτος δημόσιος δρόμος με ανεμογεννήτριες της Alpha 311 θα βρίσκεται στην περιοχή Τέλφορντ και Ρέκιν, κοντά στο Μπέρμιγχαμ της Αγγλίας. Η εταιρεία αναμένει να εγκαταστήσει έως και 181 ανεμογεννήτριες το πρώτο εξάμηνο του επόμενου έτους, οι οποίες, όπως λέει, θα καταστήσουν τους 20.000 σηματοδότες του δήμου ουδέτερους ως προς τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.
Με κόστος 17.300 ευρώ η καθεμία, οι ανεμογεννήτριες είναι ακριβές, αλλά μπορούν να μειώσουν σημαντικά τους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος για έναν οργανισμό που τις εγκαθιστά, και στη συνέχεια να παράγουν δωρεάν ηλεκτρική ενέργεια, αποσβένοντας την επένδυση σε λίγα μόλις χρόνια.