Ψηλότερα από τις επιδόσεις του 2019 πέταξε η αεροπορική κίνηση στη χώρα μας το 2022. Σε μια χρονιά που η προσπάθεια ανάκαμψης των αεροπορικών ταξιδιών στην Ευρώπη σημαδεύτηκε από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και την εξάπλωση της μετάλλαξης Όμικρον, οι αερολιμένες της χώρας μας φιγουράρουν μεταξύ των πρωταθλητών. Παρά τα τεράστια προβλήματα που παρατηρήθηκαν στα μεγαλύτερα ευρωπαϊκά αεροδρόμια με τις ατελείωτες ουρές, τους αγανακτισμένους επιβάτες και τους σορούς χαμένες βαλίτσες, τα ελληνικά αεροδρόμια έδειξαν ανθεκτικότητα και διατήρησαν υψηλό επίπεδο υπηρεσιών.
Όπως επισημαίνεται στο Outlook 2023 του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την Ασφάλεια της Αεροναυτιλίας (Eurocontrol), το 2022 ήταν η χρονιά που η ευρωπαϊκή αεροπορία βγήκε από την καταιγίδα. Πανευρωπαϊκά καταγράφηκαν 9,3 εκατομμύρια πτήσεις, δηλαδή 3,1 εκατομμύρια περισσότερες από το 2021, παραμένοντας όμως κατά 1,8 εκατ. λιγότερες από το 2019. Τα ευρωπαϊκά αεροδρόμια δηλαδή ανέκτησαν το 83% της επιβατικής κίνησης του 2019, παρά το «διπλό σοκ» του πολέμου και της πανδημίας.
Στους τέσσερις πρώτους της ανάκαμψης
Οι εντυπωσιακοί ρυθμοί ανάκαμψης του ελληνικού τουρισμού από τον Μάιο και έπειτα, έφεραν τη χώρα μας μεταξύ των τεσσάρων χωρών της Γηραιάς Ηπείρου όπου η επιβατική κίνηση ξεπέρασε το 2022 τα επίπεδα του 2019. Η επιβατική κίνηση ξεπέρασε κατά 1% σε ετήσια βάση εκείνη του 2019, ενώ οι πτήσεις ήταν 5.000 περισσότερες. Επιδεικνύοντας ανθεκτικότητα, η Ελλάδα «έκλεισε» την τετράδα.
Πρώτη τερμάτισε η Αλβανία η οποία ξεπέρασε κατά 37% την προ πανδημίας κίνηση με 11.000 επιπλέον πτήσεις. Στην τρίτη θέση βρέθηκε η Βοσνία και Ερζεγοβίνη με άνοδο κατά 14% και 3.000 παραπάνω πτήσεις. Και οι δύο χώρες, σύμφωνα με την ανάλυση του Eurocontrol, οφείλουν αυτή την αύξηση στη σημαντική επέκταση των δραστηριοτήτων Wizz Air. Τη δεύτερη υψηλότερη άνοδο κατέγραψε η Αρμενία, με +32% και 9.000 πτήσεις περισσότερες από το 2019. Αιτία η σημαντική αύξηση της κίνησης προς και από τη Μέση Ανατολή και τη Ρωσία, η οποία αποκλείστηκε μετά την εισβολή στην Ουκρανία από τους δυτικούς αερομεταφορείς.
Οι υψηλές επιδόσεις των ελληνικών αερομεταφορών επισφραγίζονται από το γεγονός ότι η Ελλάδα τερμάτισε όγδοη σε όρους κίνησης ακολουθώντας τεράστιες Ευρωπαϊκές αγορές, με πρώτο το Ηνωμένο Βασίλειο, ακολουθούν Γερμανία, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Τουρκία, Ολλανδία.
Εντωμεταξύ, παρά τις μεγάλες καθυστερήσεις και τα προβλήματα που προκάλεσε η έλλειψη προσωπικού το περασμένο καλοκαίρι στα μεγαλύτερα ευρωπαϊκά αεροδρόμια, το «Ελευθέριος Βενιζέλος» κατατάσσεται τέταρτο αεροδρόμιο σε ακρίβεια (εντός ορίου 15 λεπτών) αναχωρήσεων. Με λίγα λόγια δεν σημειώθηκαν το 2022 τόσες πολλές καθυστερήσεις στις αναχωρήσεις πτήσεων.
Στην κορυφή οι low-cost εταιρείες
Οι αεροπορικές εταιρείες χαμηλού κόστους απέδειξαν μέσα στο 2022 ότι μπόρεσαν να μπουν γρηγορότερα σε τροχιά ανάκαμψης, ανακτώντας συνολικά το 85% της επιβατικής κίνησης του 2019. Κορυφαίες επιδόσεις κατέγραψαν η Ryanair (109% του 2019) και η Wizz Air (114%). Η αγορά των low-cost carriers έκλεισε τη χρονιά κατακτώντας ένα μερίδιο 32,3%, ελάχιστα πίσω από το 32,4% των παραδοσιακών αερομεταφορέων.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ οι εταιρείες χαμηλού κόστους υπολείπονται για το 2022 σε όρους πτήσεων κατά 15% του 2019, οι κλασικοί αερομεταφορείς υπολείπονται κατά 25%. Εντωμεταξύ, στο top 10 των αεροπορικών εταιρειών, με τις Ryanair και EasyJet να παραμένουν στην κορυφή τόσο το 2019 όσο και το 2022, στη λίστα μπήκαν την χρονιά που έφυγε η Wizz Air και η Vueling.
Οι προβλέψεις για το 2023
Μέσα στο 2023 εκτιμάται ότι θα ξεπεραστούν σταδιακά τα μεγάλα προβλήματα στελέχωσης που αντιμετώπισαν οι μεγάλοι αερολιμένες της Ευρώπης, αλλά και οι αερομεταφορείς. Αυτό οδηγεί στην εκτίμηση, σύμφωνα με το Outlook του Eurocontrol, ότι η ανάκαμψη θα συνεχιστεί έστω και με ελαφρώς πιο αργό ρυθμό από αυτόν που αναμενόταν πριν από την επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία. Αναμένεται δε ότι το 2023 η συνολική κίνηση θα φτάσει το 92% των επιπέδων προ-COVID, με την πλήρη ανάκαμψη από την πανδημία να σημειωθεί το 2025.
Η μεγάλη πρόκληση για το 2023 είναι στο επίπεδο της χωρητικότητας και της μείωσης των καθυστερήσεων στα ευρωπαϊκά αεροδρόμια. Παρότι, αερομεταφορείς και αεροδρόμια μέσα στο 2022 πάτησαν ξανά στα πόδια τους και ξεκίνησαν έστω δειλά να επενδύουν αυτό δεν μπορεί να γίνει από τη μια μέρα στην άλλη. Ένα ακόμη ζήτημα που απασχολεί είναι η χαμηλή συνδεσιμότητα της Ευρώπης με την Άπω Ανατολή, όμως οι τελευταίοι κλυδωνισμοί με τους νέους περιορισμούς που επιβάλλονται στους ταξιδιώτες από την Κίνα λόγω της μεγάλης αύξησης των κρουσμάτων Covid δείχνουν ότι έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας για κάτι τέτοιο.
