Οι δομές που βρήκαμε στις έρευνες στα οικόπεδα της Κρήτης είναι πολύ μεγάλες, επισημαίνει ο Αριστοφάνης Στεφάτος διευθύνων σύμβουλος της ΕΔΕΥΕΠ. «Είμαστε στο τέλος πλέον των ερευνών. Είμαστε πάρα πολύ ενθουσιασμένοι, γιατί περνάμε πάνω από περιοχές που δεν τις έχουμε ξανά χαρτογράφησει. Αν έχουνε μέσα φυσικό αέριο θα μπορούσε να είναι πάρα πολύ σημαντικό» προσθέτει μιλώντας στο podcast ΒΑΒΕΛ.
Ο επικεφαλής της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων, προαναγγέλει τις πρώτες ερευνητικές γεωτρήσεις στα δύο θαλάσσια οικόπεδα του Ιονίου και στο χερσαίο οικόπεδο των Ιωαννίνων, σε έναν χρόνο από σήμερα.
Αναφέρεται στα οικονομικά οφέλη που θα έχει η οικονομία, όταν θα ξεκινήσει η παραγωγή του φυσικού αερίου, καθώς από τα κέρδη που θα προκύψουν ένα 40 έως και 60% ανάλογα με τη σύμβαση, θα επιστρέψει στο Ελληνικό Δημόσιο. Πολλά θα είναι και τα έμμεσα οφέλη. Όπως επισημαίνει «εάν βρεθούν μεγάλα κοιτάσματα, ουσιαστικά σημαίνει πολλές γεωτρήσεις, ουσιαστικά σημαίνει μία ολόκληρη αλυσίδα τροφοδοσίας. Μιλάμε για σωληνώσεις, μιλάμε για θέσεις εργασίας. Μία πλατφόρμα στη μέση της θάλασσας θα μπορούσε να είναι ένα ξενοδοχείο το οποίο φιλοξενεί εκατό και ίσως και περισσότερα άτομα 365 μέρες το χρόνο. Οι οποίοι πρέπει να φάνε, πρέπει να μετακινηθούν, έρχονται άλλες βάρδιες. Αμέσως δημιουργείται μία οικονομία, τοπική οικονομία, μία δευτερογενής οικονομία γύρω από αυτές τις δραστηριότητες οι οποίες δημιουργεί και προφανή οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες. Και πέρα από τις τοπικές κοινωνίες, σε επίπεδο εθνικό υπάρχουν πολλές συγγενείς βιομηχανίες οι οποίες νομίζω θα είναι πάρα πολύ χαρούμενες να δημιουργηθεί μία τέτοια οικονομική δραστηριότητα και να μπορέσουν να την υποστηρίξουν».
Ο ίδιος αναφέρεται και στο θέμα των θαλάσσιων αιολικών πάρκων, επισημαίνοντας ότι το εθνικό σχέδιο με τις εν δυνάμει περιοχές θα ολοκληρωθεί έως τον Μαίο. «Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε στη φάση της διαβούλευσης με τη βιομηχανία, αλλά και με τους κρατικούς φορείς που εμπλέκονται, ώστε να καταθέσουμε ένα σχέδιο και έχουμε παράλληλα ξεκινήσει και τη στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων», κατέληξε.
Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του Αριστοφάνη Στεφάτου διευθύνοντα σύμβουλο της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων στο Podcast ΒΑΒΕΛ και τον Νίκο Φιλιππίδη
ΝΦ: Γεια σας.
ΑΣ: Γεια σας.
ΝΦ: Χαιρόμαστε πολύ που είμαστε εδώ και έχετε οργασμό δουλειάς, καταλαβαίνουμε.
ΑΣ: Και εγώ χαίρομαι που είμαι μαζί σας και να χαιρετίσω και τους ακροατές σας.
ΝΦ: Πότε ασχοληθήκατε πρώτη φορά με εξορύξεις υδρογονανθράκων;
ΑΣ: Έχουν περάσει τώρα τουλάχιστον 18 χρόνια. Η πρώτη φορά ήταν όταν ξεκίνησα για μια αμερικανική εταιρεία ως σύμβουλος ήμασταν στις ανατολικές και στις δυτικές ακτές της Ινδίας. Όπου κάναμε έρευνες, κάτι αντίστοιχο με αυτό που γίνεται τώρα με ερευνητικά καράβια.
ΝΦ: Εδώ Ελλάδα με την περίπτωση τώρα εδώ των υδρογονανθράκων με την περίπτωση της ΕΔΕΥΕ, πλέον πως προέκυψε η ενασχόληση;
ΑΣ:Η ενασχόληση προέκυψε μετά από ένα τηλεφώνημα αν θα με ενδιέφερε να το σκεφτώ. Έχει αναλάβει η τελευταία κυβέρνηση και επειδή αυτό είναι τώρα το καλοκαίρι του ‘19, τον Αύγουστο του ‘19. Εκεί ξεκίνησαν να γίνονται κάποιες συζητήσεις, μια διαδικασία η οποία με έβαλε στη λογική να αρχίσω να σκέφτομαι όλο και περισσότερο να επιστρέψουμε στην Ελλάδα, γιατί και η γυναίκα μου είναι από την Ελλάδα. Οπότε ομολογώ ότι κάποια στιγμή ενέδωσα στον πειρασμό να επιστρέψω στην πατρίδα μου και να δουλέψω αυτό που αγαπάω και που αγαπάω πάρα πολύ. Και νομίζω είναι και κάτι που έμαθα να κάνω, ώστε να προσφέρω και εγώ από τη δική μου πλευρά σε ένα αντικείμενο που το συζητάμε πια πολλές δεκαετίες και νομίζω ότι πάντα κάτι μας έλειπε στο τέλος. Κάπου κάπου μας κόλλαγε.
ΝΦ: Οι τιμές του πετρελαίου τότε ήταν στο μηδέν.
ΑΣ: Σωστά.
ΝΦ: Του φυσικού αερίου έτειναν προς το μηδέν και βέβαια φαντάζομαι το ενδιαφέρον εταιρειών για να συμμετάσχουν σε έρευνες υδρογονανθράκων ήταν επίσης στο μηδέν.
ΑΣ: Σωστά τα λέτε και ήταν μια κρίση που λόγω της πανδημίας του Cοvid, φυσικά μια παγκόσμια οικονομική κρίση η οποία οδήγησε την κατανάλωση σε πάρα πάρα πολύ χαμηλά επίπεδα. Κλειστήκαμε όλοι στα σπίτια μας, οπότε δεν υπήρχε ζήτηση για ενέργεια. Αυτό οδήγησε στις αρνητικές τιμές και επειδή έρχεται τώρα λίγα χρόνια αφότου η αγορά πήγαινε να ανακάμψει, γιατί έχει προηγηθεί η κρίση των τιμών του ‘15-‘16, όπου η ανάκαμψη ξεκίνησε γύρω στο ‘18 προς ‘19, άρα δεν πρόλαβε ποτέ στην πραγματικότητα να ανακάμψει ο τομέας των υδρογονανθράκων και τον χτύπησε μια ακόμα μεγαλύτερη κρίση. Και πολύ σωστά, λέτε, δεν θα ξεχάσω και εγώ τις εμπειρίες τότε, όταν μιλάγαμε με τις εταιρείες και μας λέγανε παιδιά, δεν υπάρχει προϋπολογισμός για έρευνες ούτε για δείγμα δεν είχαμε, δεν υπήρχαν χρήματα εκείνη την περίοδο και υπήρχε και ένας τεράστιος προβληματισμός. Πότε θα λήξει η κρίση, ποιο θα είναι το περιβάλλον που θα διαμορφωθεί;
ΝΦ: Τα οικόπεδα όμως εδώ είχανε δοθεί, υπήρχαν εταιρείες οι οποίες τα έτρεχαν, κάποιες ήταν να αποχωρήσουν, κάποιες τελικά αποχώρησαν, κάποιες έμειναν, άρα υπήρχε ενδιαφέρον έσοδο και προφανώς είμαστε σε μια θέση εκκίνησης σχετικά καλή.
ΑΣ: Πολύ σωστά το λέτε και ομολογώ ότι ήταν και κάτι που συνυπολόγιζα και εγώ για να γυρίσω στην Ελλάδα. Είχαν ήδη δοθεί οι παραχωρήσεις. Είχαμε σημαντικές, πολύ σημαντικές εταιρείες του χώρου να δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα και η Ανατολική Μεσόγειος, ακόμα και εκείνη τη στιγμή εξακολουθούσε να είναι μια από τις περισσότερο υποσχόμενες περιοχές θα τολμούσα να πω στον πλανήτη μας, λόγω των πολύ σημαντικών ανακαλύψεων που συνέχισαν και συνεχίζουν να γίνονται.
ΝΦ: Τώρα λοιπόν, γιατί τρέχουμε; Νιώθω ότι ακόμα και με τις προϋποθέσεις που είχαμε ότι τώρα τρέχουμε πολύ. Ποια ήταν η διαφορά; Ποιο ήταν το έναυσμα;
ΑΣ: Αυτό που έχει αλλάξει εγώ θα έλεγα, είναι 2 βασικά πράγματα. Το πρώτο είναι ότι η ενεργειακή κρίση. Μετά την πανδημία μαζί με τη με τα τραγικά περιστατικά της Ουκρανίας, έχει βοηθήσει στο να διαμορφωθεί μια ευρωπαϊκή πλέον συναίνεση, ότι οι υδρογονάνθρακες και ειδικά το φυσικό αέριο που είναι ο πλέον καθαρός υδρογονάνθρακας που έχουμε, θα μας συνοδεύσει σε όλη τη διάρκεια της ενεργειακής μετάβασης, οπότε το πρώτο σημαντικό είναι ότι, όπως γίνεται και στον υπόλοιπο κόσμο, έτσι και στην Ευρώπη δημιουργείται αυτή η συναίνεση ότι αυτό είναι είναι κάτι το οποίο είναι απαραίτητο για να κάνουμε τη μετάβαση. Το δεύτερο σημαντικό που άλλαξε νομίζω είναι η κίνηση που έκανε ο Έλληνας Πρωθυπουργός, ο Κυριάκος Μητσοτάκης όταν τον Απρίλιο ήρθε και μας επισκέφτηκε και μέσα από τα γραφεία μας και παρουσία επενδυτών ανακήρυξε τα έργα αυτά ως έργα εθνικής προτεραιότητας. Αυτό τι έκανε; Αυτό καταρχήν μας εξουσιοδότησε, μας προίκισε, αν μπορώ να πω με μια επιπλέον δύναμη όπου σε συνεργασία με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας δουλέψαμε εντατικά, να τρέξουν όλα, να μην έχουμε πλέον καθυστερήσεις. Και προσέφερε ο συνδυασμός της ευρωπαϊκής, έτσι στροφής και της ξεκάθαρης και ισχυρής πολιτικής στήριξης, έδωσε ένα καθαρό μήνυμα στην αγορά και η αγορά ανταποκρίθηκε.
ΝΦ: Πάμε να δούμε λίγο το περιβάλλον. Ενδεχομένως να ξεδιαλύνουμε και λίγο κάποιες απορίες, κάποιους μύθους. Η πρώτη μεγάλη, νομίζω που έχει κάθε Έλληνας, ο οποίος όταν του εμφανίζουν κάτι μεγάλο και έχουμε την εμπειρία όλοι πλέον να χειριζόμαστε κάτι μεγάλο. Αντιλαμβανόμαστε ότι η επιτυχία από το φιάσκο απέχουν το ίδιο.
ΑΣ: Ναι, έχετε δίκιο και ειδικά στο δικό μας στο αντικείμενο. Όπου βρεθώ και όπου σταθώ επαναλαμβάνω ότι πρόκειται για μια πολύ ιδιαίτερη βιομηχανία. Πρόκειται για μια βιομηχανία, η οποία έχει πολύ υψηλό κίνδυνο να αποτύχουν οι επενδύσεις της. Και έχει και τεράστια ένταση κεφαλαίων. Άρα, πρέπει να βρεθεί κάποιος ο οποίος είναι διατεθειμένος να ριψοκινδυνέψει σημαντικά κεφάλαια με μικρές πιθανότητες επιτυχίας. Άρα, για να γίνει αυτό πράξη πρέπει να του δοθεί ο απαραίτητος χρόνος, ώστε να μάθεις να βελτιώσεις, γιατί η διαδικασία του να εντοπίσεις ένα κοίτασμα πρέπει να καταλάβεις πάρα πολύ καλά τη γεωλογία και την ιστορική εξέλιξη, τη γεωλογική ιστορική εξέλιξη μιας περιοχής για να μπορέσεις να πας στο σωστό σημείο. Δεν είναι εύκολο να το κάνεις μιας εξαρχής. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, το παράδειγμα της Νορβηγίας. Στην τελευταία γεώτρηση μετά από 19 γεωτρήσεις πέτυχαν ένα από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα που υπάρχουν και ακόμα παράγει και σήμερα, 40 χρόνια μετά.
ΝΦ: Και έτσι δημιουργήθηκε, μας λέτε, το θαύμα το οικονομικό της Νορβηγίας;
ΑΣ: Ακριβώς.
ΝΦ: Με το ταμείο γενεών, το ισχυρότερο στον κόσμο;
ΑΣ: Ακριβώς. Οπότε είναι κάτι που πρέπει να το έχουμε υπόψη μας. Τώρα από την άλλη, μπροστά στους κινδύνους και στις δυσκολίες ή στις μικρές πιθανότητες επιτυχίας πολλές φορές παρασυρόμεθα και το κάνουμε και νομίζω είναι και λίγο λογικό. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πράγματι, στο τέλος ενός δρόμου επιτυχημένου, εάν είναι επιτυχημένος το έπαθλο είναι τεράστιο. Ή θα μπορούσε να είναι τεράστιο. Μπορεί και τελικά να μην είναι. Αλλά πρέπει να βρίσκουμε διακώς μία ισορροπία μεταξύ: γιατί κάνουμε όλη αυτή την προσπάθεια; Γιατί πραγματικά θα μπορούσε να μας -αν είναι επιτυχημένη και αν επιβεβαιωθούν τα καλύτερα σενάρια- να μετασχηματίσει την οικονομία μας, αλλά χωρίς όμως ταυτόχρονα να ξεχνάμε ότι μπορεί να αποτύχει πάρα πολλές φορές σε αυτή τη διαδρομή και ίσως να μη φτάσουμε και ποτέ.
ΝΦ: Πάμε να δούμε λίγο ορισμένους πρώτα από όλα μύθους. Βλέπω δηλαδή εγώ σε ένα άρθρο πρόσφατα στα Νέα, διέκρινα αρκετούς, τους λέω «κοιτασματολάτρεις» Έχουμε πολλούς κοιτασματολάτρεις. Δεν είναι κακό. Στην προσπάθειά σας αυτοί οι άνθρωποι ενδεχομένως να λειτουργούν θετικά. Είναι δηλαδή αυτοί οι οποίοι θεωρούν κι υπάρχουν μύθοι σε κάθε περιοχή ότι κάθονται πάνω σε τεράστια κοιτάσματα. Αν ταξιδέψεις τώρα στις περιοχές που συζητάμε, στη Δυτική Ελλάδα, πολλοί πιστεύουν και υπάρχουν και μύθοι και ιστορίες και θυμούνται όλοι κάτι που τους είχε πει ο παππούς τους ή ο μπαμπάς τους, ότι εδώ ανέβλυζε πετρέλαιο, μύριζε φυσικό αέριο και κάποιοι μας απέτρεψαν να το κάνουμε. Αυτά όλα υπάρχουν ή είναι στη σφαίρα του φαντασιακού των Ελλήνων;
ΑΣ: Η αλήθεια πάντα βρίσκεται κάπου στη μέση. Σίγουρα πολλές από αυτές τις ιστορικές αναφορές είναι αληθείς, όπως και νομίζω ότι είναι για μένα βέβαιο και νομίζω για τους περισσότερους που έχουν μελετήσει το χώρο ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε μία περιοχή όπου υπάρχουν ενεργά συστήματα υδρογονανθράκων Το ότι έχουν σχηματιστεί υδρογονάνθρακες, δηλαδή πετρέλαιο, είτε φυσικό αέριο μπορούμε να το θεωρήσουμε δεδομένο, αλλά δεν είναι εκεί το ερώτημα. Το ερώτημα είναι αν υπάρχουν συγκεντρώσεις τέτοιες που να είναι οικονομικά αξιοποιήσιμες. Αν έχουμε, αν είμαστε ικανοί να εντοπίσουμε τα σημεία εκείνα στα οποία η ποσότητα τους είναι τέτοια, ώστε να έχει νόημα να τα φέρουμε στην επιφάνεια και να μπορέσουμε οικονομικά να τα αξιοποιήσουμε. Αυτό είναι το κρίσιμο ερώτημα και εκεί πέρα θέλω να προσθέσω ότι όταν χρησιμοποιούμε τη λέξη, τον όρο «κοίτασμα» ταυτόχρονα σημαίνει ότι έχουμε ένα οικονομικά αξιοποιήσιμο απόθεμα υδρογονανθράκων. Αυτή τη στιγμή, θα μου επιτρέψετε να πω ότι κοιτάσματα έχουμε μόνο στον Πρίνο. Και ενδεχομένως και έναν πολύ πιο μικρό στο Κατάκολο. Τα υπόλοιπα δεν μπορούμε να τα χαρακτηρίσουμε ως
ΝΦ: Το Κατάκολο το γνωρίζουμε ότι έχουμε.
ΑΣ: Στο Κατάκολο γνωρίζουμε τις ποσότητες που έχουμε. Είναι μικρές, αλλά δυνητικά θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν.
ΝΦ: Φυσικό αέριο; Ή και πετρέλαιο;
ΑΣ: Πετρέλαιο και φυσικό αέριο.
ΝΦ: Μάλιστα. Υπάρχει μία πρόσφατη -επειδή αναφέρατε και μπήκατε στο θέμα του Κατακόλου και η αλήθεια είναι ο πρωθυπουργός είχε αναφέρει ότι μιλάμε μόνο για φυσικό αέριο και όχι για πετρέλαιο. Σε μία εξόρυξη μπορεί να επιτευχθεί αυτός ο διαχωρισμός;
ΑΣ: Όσοι δουλεύουμε στο χώρο γνωρίζουμε ότι ένα από τα πιο δύσκολα ερωτήματα να απαντήσουμε στην αρχή είναι τι είδους υδρογονάνθρακες θα συναντήσουμε. Τι θα πετύχουμε. Αυτό έχει να κάνει, γιατί χρειαζόμαστε περισσότερα στοιχεία για να καταλάβουμε πώς έχουν λειτουργήσει τοι γαιωλογικές παράμετροι, οι συνθήκες, γιατί και να προσθέσω και κάτι, ίσως τώρα γίνεται πολυτεχνικό. Μπορεί πρώτα να ξεκινάμε τη δημιουργία πετρελαίου και μετά το ίδιο αυτό πετρέλαιο γίνεται φυσικό αέριο. Συνεπώς καταλαβαίνεται ότι είναι μία προοδευτική διαδικασία που μπορείς να περάσεις από τη μία φάση στην άλλη. Συνεπώς στην αρχή είναι δύσκολο να πούμε με βεβαιότητα. Υπάρχουν εκτιμήσεις και με αυτές κινούμαστε. Αλλά αυτό που είναι σημαντικό να έχουμε στο μυαλό μας είναι ότι είμαστε στην ενεργειακή μετάβαση που σημαίνει ότι ο χρόνος μετράει αντίστροφα για τους υδρογονάνθρακες. Το φυσικό αέριο δεδομένου ότι είναι το πλέον καθαρό, όπως είπα και νωρίτερα είναι αυτό το οποίο είναι το πιο ελκυστικό για τους επενδυτές, γιατί ξέρεις ότι θα είναι, θα σε συντροφεύσει για μεγάλο χρονικό διάστημα. Τώρα στην Ελλάδα επιπλέον έχουμε την τύχη αυτή τη στιγμή, οι αναλύσεις μας να υποδεικνύουν ότι ο κύριος όγκος των δυνητικών πάντα αποθεμάτων είναι φυσικό αέριο. Μια μελέτη που είχαμε κάνει όταν τα βάλαμε όλα κάτω, το 2021 είχαμε εκτιμήσει ότι γύρω στο 85% των όγκων είναι φυσικό αέριο. Συνεπώς έχουμε μία ευνοϊκή έτσι, μία βολική συνθήκη στην Ελλάδα, οι υδρογονάνθρακες που κυνηγούμε κατά βάση να είναι φυσικό αέριο. Αυτό το οποίο λέμε είναι ότι αν έχω να διαλέξω μεταξύ στόχων, φυσικά και θα βάλω ως πρώτη μου προτεραιότητα ένα μεγάλο δυνητικό στόχο φυσικού αερίου.
ΝΦ: Εμείς θα διαλέξουμε ή οι ενοικιαστές της έκτασης;
ΑΣ: Όταν λέω εμείς, ταυτιζόμαστε νομίζω πολλές φορές, όταν μιλάμε με τους επενδυτές μας. Γιατί προσπαθούμε να σκεφτόμαστε ακριβώς όπως και αυτοί και νομίζω ότι εκεί είναι ταυτόσημες οι απόψεις, ότι αν οποιοδήποτε -θα τολμούσα να πω σήμερα- είχε να διαλέξει
ΝΦ: Άρα κι οι επενδυτές το λένε, ότι προτιμούν το φυσικό αέριο;
ΑΣ: Ακριβώς. Τώρα, δεν παραγνωρίζουμε το γεγονός ότι μπορεί να έχουμε και κάποιες εκπλήξεις, αλλά αυτές τις εκπλήξεις δεν τις γνωρίζουμε μέχρι να τις αντιμετωπίσουμε. Συνεπώς, για να είμαστε ξεκάθαροι, αν έχουμε να διαλέξουμε πάντα θα βάλουμε σε προτεραιότητα έναν μεγάλο στόχο φυσικού αερίου και αν είχαμε να διαλέξουμε μεταξύ ενός μικρού στόχου πετρελαίου και ενός μεγάλου στόχου φυσικού αερίου, προφανώς και θα πάμε για το μεγάλο στόχο φυσικού αερίου. Το ερώτημα είναι λίγο ρητορικό, γιατί δεν τίθεται θέμα, δεν έχουμε τόσο μεγάλους στόχους πετρελαίου αυτή τη στιγμή που θα ανταγωνιστούν.
ΝΦ: Στα οικόπεδα τα οποία συζητάμε, στη Δυτική Ελλάδα πάντα.
ΑΣ: Όχι, γενικότερα θα έλεγα, εκεί που ψάχνουμε, σε όλα τα οικόπεδα που ψάχνουμε.
ΝΦ: Αυτή την στιγμή, πόσα είναι; Είναι έξι; Σωστά;
ΑΣ: Αυτή την στιγμή είναι έξι περιοχές οι οποίες είναι σε πλήρη ένταση ερευνών. Και έχουμε φυσικά και τον Πρίνο.
ΝΦ: Όλα αυτά τα κοιτάσματα τα έξι, εν δυνάμει, με τους πρώτους υπολογισμούς, χωρίς να έχουν ολοκληρωθεί οι σεισμικές έρευνες, τι αθροίζουν; Γιατί ακούμε να κυκλοφορούν πραγματικά ότι νούμερο λείπει. Διαβάζω στην εφημερίδα Handelsblatt, είχε δημοσιεύσει ένα πάρα πολύ ωραίο. 2,6 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα. Τα μετατρέπουμε, τα φτιάχνουμε, τα κάνουμε δισεκατομμύρια κατευθείαν, μέσα σε λίγα λεπτά.
ΑΣ: Στα καλά σενάρια τα οποία θα δούμε αν θα αποδειχθούν ή όχι, μιλάμε για πολύ σημαντικά δυνητικά κοιτάσματα -δυνητικά πάντα, επειδή χρησιμοποίησα τη λέξη κοιτάσματα- τα οποία αν επιβεβαιωθούν έχουν μετασχηματιστικό ρόλο σε επίπεδο εθνικής οικονομίας και πολύ σημαντικό ρόλο θα μπορούν να παίξουν και σε περιφερειακό επίπεδο και για την Ευρώπη. Άρα δυνητικά θα μπορούσε να είναι κάτι πολύ μεγάλο. Το τι τελικά είναι, μην μπούμε αυτή τη στιγμή σε εικασίες και να μην προσφέρουμε και εμείς σε αυτή τη συζήτηση μετά πολλά και διάφορα νούμερα. Αλλά να πούμε ότι προφανώς οι επενδυτές για να είναι διατεθειμένοι να χαλάνε δεκάδες και μεθαύριο ελπίζω και εκατοντάδες εκατομμύρια, νομίζω αυτό κάτι λέει. Γιατί είναι ιδιωτικά κεφάλαια. Άρα έχουμε τουλάχιστον τρεις επενδυτές αυτή τη στιγμή, έχουμε την ExxonMobil, έχουμε την Hellenic Energy και έχουμε και την Energean οι οποίοι ήδη έχουν δαπανήσει δεκάδες εκατομμύρια. Εάν λάβουν, όπως ευελπιστούμε αποφάσεις για εξερευνητικές γεωτρήσεις θα πάμε στις εκατοντάδες εκατομμυρίων που σημαίνει ότι για να ριψοκινδυνεύουν τα κεφάλαια τους κάτι σημαντικό μπορεί να υπάρχει. Αλλά να φτάσουμε και στο σημείο που θα ληφθούν οι αποφάσεις για τις εξερευνητικές γεωτρήσεις.
ΝΦ: Καλά κάνετε και το λέτε αυτό, γιατί η αλήθεια είναι ότι είναι μία από τις σπάνιες περιπτώσεις όπου το δημόσιο δεν ρισκάρει, δεν βάζει λεφτά. Αυτό είναι κάτι το οποίο επίσης δεν διευκρινίζεται επαρκώς στη δημόσια συζήτηση. Ότι όλα αυτά είναι χρήματα τα οποία προέρχονται από τις ιδιωτικές εταιρείες. Το ίδιο και η δική σας λειτουργία. Η εταιρεία της αρχής, της δημόσιας εταιρείας.
ΑΣ: Πάρα πολύ σωστά και σας ευχαριστώ που το επισημαίνεται. Θα ξεκινήσω πολύ γρήγορα από την εταιρεία μας. Η εταιρεία μας πήρε ένα αρχικό κεφάλαιο εκκίνησης και από εκείνη την ημέρα δεν ξαναπήρε χρήματα από τον κρατικό προϋπολογισμό. Η εταιρεία λειτουργεί από τα έσοδα που έχει από τη δραστηριότητα υδρογονανθράκων. Και είναι πολύ σημαντικό να τονίσουμε ότι πρόκειται για έσοδα ακόμα και σε περίοδο που δεν έχουν γίνει ανακαλύψεις. Άρα για την ώρα, οι επενδυτές ρίχνουν χρήματα χωρίς να είναι σαφές αν θα τα βγάλουν πίσω.
ΝΦ: Σας μένουν κιόλας και δίνετε στον προϋπολογισμό;
ΑΣ: Δεν έχουμε δώσει στον προϋπολογισμό. Παρόλα αυτά έχουμε αυξήσει το μετοχικό μας κεφάλαιο πολλές φορές., οπότε είναι διαθέσιμα. Φαίνονται στον πλούτο του ελληνικού κράτους. Συνεπώς είναι διαθέσιμα και υπάρχουν. Τώρα επίσης είναι σημαντικό να πούμε ότι δεν θα δαπανηθεί, δεν δαπανάται ευρώ από κρατικό χρήμα για αυτές τις έρευνες. Είναι όλες ιδιωτικά κεφάλαια. Και οι συμβάσεις παραχώρησης οι οποίες έχουν κυρωθεί από την ελληνική βουλή και έχουν και ισχύ νόμου του Κράτους προβλέπουν ότι οι εταιρίες που έχουν -οι επενδυτές που λέμε -που έχουν πάρει τα δικαιώματα έχουν την υποχρέωση να δαπανήσουν χρήματα για να έχουν το δικαίωμα να παράξουν το φυσικό αέριο που ενδεχομένως βρούμε. Όταν θα ξεκινήσει η παραγωγή του φυσικού αερίου από τα κέρδη που θα προκύψουν ένα 40 έως και 60% ανάλογα με τη σύμβαση, θα επιστρέψει στο Ελληνικό Δημόσιο.
ΝΦ: Θα ξεκινήσουμε με το χερσαίο οικόπεδο στα Ιωάννινα. Αντιλαμβάνομαι ότι η πάνω πλευρά, η πλευρά της Αλβανίας έχει ήδη στην ίδια περίπου περιοχή ένα κοίτασμα το οποίο το εκμεταλλεύεται και έχει μία αμερικανική εταιρεία η οποία παράγει και αποδίδει λεφτά στο αλβανικό δημόσιο. Είναι τόσο προχωρημένα και στη δική μας περίπτωση τα πράγματα; Θα φτάσουν να είναι τόσο προχωρημένα;
ΑΣ: Για να φτάσουν να γίνουν τόσο προχωρημένα θα πρέπει να έχουμε επιτυχία στην πρώτη γεώτρηση η οποία θα γίνει μέσα στο έτος. Η διαχειρίστρια εταιρεία, η Εnergean προετοιμάζεται ακριβώς για αυτό το λόγο. Ανάλογα με τα αποτελέσματα της θα έχουμε τις προσδοκίες για να έχουν μία αντίστοιχη κατάσταση. Αλλά πολύ σωστά το είπατε, μερικά χιλιόμετρα από τα σύνορα, βορειότερα μέσα στην Αλβανία, έχουμε το κοίτασμα Delvina το οποίο είναι ένα κοίτασμα πετρελαίου και φυσικού αερίου. Και μάλιστα, πρόσφατα έγιναν και κάποιες εργασίες και έχει αυξηθεί η παραγωγή του φυσικού αερίου από αυτό το κοίτασμα. Είναι κάτι το οποίο προσδοκούμε να κάνουμε και εμείς. Και μιας και αναφέρουμε για τα χερσαία, γιατί αυτή τη στιγμή ουσιαστικά μόνο τα Ιωάννινα είναι η χερσαία παραχώρηση στην οποία προχωράμε θα ‘θελα να θυμίσω ότι στην Ελλάδα έχουν γίνει πολλές, πάρα πολλές γεωτρήσεις με την τελευταία νομίζω το 2001 και δεν είχαμε ποτέ θέματα. Αυτό που είναι διαφορετικό σήμερα είναι ότι επιστρέφουμε παραδείγματος χάρη στην περιοχή, την ευρύτερη περιοχή των Ιωαννίνων, γιατί έχουμε πολύ καλύτερη εικόνα του υπεδάφους. Έχουμε εντοπίσει, η εταιρεία μάλλον -για να είμαστε πιο ακριβείς- έχει εντοπίσει μία σημαντικά μεγάλη δομή και πάμε να δούμε τι μπορεί να έχει. Αυτή είναι η ειδοποιός διαφορά. Τώρα για τα θαλάσσια οικόπεδα, εκεί η διαφορά με το παρελθόν είναι ότι ψάχνουμε πλέον σε περιοχές που δεν είχαμε πάει Είναι καινούργιες περιοχές.
ΝΦ: Όπως δυτικότερα της Κέρκυρας για παράδειγμα μία.
ΑΣ: Ναι. Είναι ουσιαστικά, εκείνη η περιοχή
ΝΦ: Κοντά στην ιταλική υφαλοκρηπίδα.
ΑΣ: Όχι κοντά. Εφάπτεται ακριβώς. Έρχεται στα όρια των συνόρων μας. Πλέον έχουμε κατοχυρωμένη ΑΟΖ. Έχουμε συμφωνήσει με την Ιταλία και ερευνούμε ακριβώς στο όριο αυτό. Πολύ σωστά έχουμε απομακρυνθεί από τις ακτές, έχουμε πάει σε βάθη νερού που στο παρελθόν ήταν απαγορευτικά. Πλέον η τεχνολογία τα έχει κατακτήσει αυτά τα βάθη και ψάχνουμε σε περιοχές που στο παρελθόν δεν είχαμε ψάξει. Και αυτό δημιουργεί και σημαντικές προσδοκίες, γιατί βλέπουμε ότι η γαιωλογία που συναντούμε είναι αντίστοιχη με τη γαιωλογία που έχει και η ιταλική υφαλοκρηπίδα και η αλβανική, όπου υπάρχουν πολλά κοιτάσματα είτε φυσικού αερίου είτε πετρελαίου. Εγώ ευελπιστώ ότι σε κανένα χρόνο από σήμερα η εταιρεία θα είναι σε θέση να πάρει απόφαση για διερευνητική γεώτρηση.
ΝΦ: Για γεώτρηση. Κατεβαίνοντας υπάρχουν ακόμα ένα ή δύο οικόπεδα. Τρία οικόπεδα μάλλον, όπως κατεβαίνουμε.
ΑΣ: Υπάρχει νοτιότερα το block Ιόνιο το οποίο είναι, και εκεί είχαμε σημαντική πρόοδο. Εκεί είναι η Hellenic Energy και να το συζητήσουμε μαζί με το block 10 που είναι στα ανοιχτά του κυπαρισσιακού κόλπου. Αυτά είναι δύο οικόπεδα στα οποία έχουμε 100% μέτοχο την Hellenic Energy και στα οποία έχει συντελεστεί απίστευτη πρόοδος, γιατί ήταν στις αρχές του ‘22 όπου βγήκαν για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια ερευνητικά πλοία και συλλέξανε δισδιάστατα σεισμικά. Και προτού κλείσει η χρονιά, μετά την πρώτη συλλογή δεδομένων και καταλαβαίνετε ότι οι χρόνοι είναι απίστευτοι, επιστρέψαμε ή μάλλον επέστρεψε ο επενδυτής μας με τρισδιάστατα. Και αυτή τη στιγμή έχει ολοκληρώσει και στα δύο blocks χωρίς κανένα απολύτως πρόβλημα και είμαστε πολύ χαρούμενοι για αυτό και με πλήρη τήρηση των πολύ αυστηρών περιβαλλοντικών πρωτοκόλλων που ακολουθούμε, έχει ολοκληρώσει τις έρευνες του και έχει στη διάθεσή του στοιχεία τα οποία και εκεί θα του επιτρέψουν να πάρει αποφάσεις για γεώτρηση ή όχι. Πάλι ελπίζουμε σε κάνα χρόνο από σήμερα.
ΝΦ: Κατεβαίνοντας νοτιότερα έχουμε τα δύο κρητικά.
ΑΣ: Σωστά.
ΝΦ: Τα οποία υποτίθεται ότι είναι, όχι υποτίθεται, νομίζω θα μας πείτε και εσείς ότι είναι τα πιο πολλά υποσχόμενα. Η αγορά τουλάχιστον θεωρούσε ότι εκεί υπάρχουν μεγαλύτερες δυνατότητες. Εκεί ήταν λίγο πιο πίσω τα πράγματα. Περιμέναμε μία απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας η οποία ξεκόλλησε το θέμα.
ΑΣ: Ξεκόλλησε το θέμα.
ΝΦ: Απεφάνθη αρνητικά στις προσφυγές.
ΑΣ: Είμαστε πολύ χαρούμενοι, γιατί είχαμε πολύ ενεργή συμμετοχή, συνδράμαμε το ελληνικό δημόσιο παρέχοντας νομική υποστήριξη, παραθέσαμε, κάναμε παρέμβαση στο δικαστήριο, εξηγήσαμε και επεξηγήσαμε λεπτομέρειες και παραθέσαμε στοιχεία, ώστε να αποσαφηνιστούν κάποια πράγματα τα οποία επικρατούσε κάποια σύγχυση και είμαστε πολύ χαρούμενοι, γιατί τελεσιδίκησε το δικαστήριο και το συμβούλιο της επικρατείας δεν αναίρεσε, απέρριψε είναι σωστή έκφραση, το αίτημα εναντίον της στρατηγικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Αυτό ανοίγει το δρόμο ξεκάθαρα. Εγώ είχα πει και στο παρελθόν ότι είχαμε εμπιστοσύνη, ότι θα μπορούσαμε να την κερδίσουμ. Ήτανε καλά δομημένη η δουλειά που έχει γίνει. Οπότε δεν ανησυχούσαμε. Και πράγματι όπως πολύ σωστά είπατε, είναι οι περιοχές που έχουνε το μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τον απλούστατο λόγο ότι έχουμε πάει σε μία περιοχή στην οποία η πρώτη φορά που ουσιαστικά μαζέψαμε ποιοτικά δεδομένα ήταν το 2012 όταν ξεκίνησε για μία ακόμα φορά η προσπάθεια. Επιστρέφουμε τώρα και συλλέγουμε δεδομένα σε περιοχές που ουσιαστικά δεν τις είχαμε δει ποτέ. Περνάμε, γιατί η πρώτη έρευνα ήταν αρκετά αραιή. Ήταν ένα δίκτυο σεισμογραφικών γραμμών η οποία δεν κάλυπτε.
ΝΦ: Υπάρχει ερευνητικό σκάφος τώρα που κάνει τη δουλειά.
ΑΣ: Πολύ σωστά. Υπάρχει ερευνητικό σκάφος αυτή τη στιγμή που μιλάμε. Είμαστε στο τέλος πλέον των ερευνών. Αρχίζουμε και βλέπουμε το τέλος τους και είμαστε πάρα πολύ ενθουσιασμένοι, γιατί όπως είπα περνάμε πάνω από περιοχές που δεν τις έχουμε ξανά χαρτογράφησει. Οπότε και επειδή είπατε και εσείς είναι πολλά υποσχόμενο, οι δομές, οι εκτιμήσεις που είχαμε αρχικά για τις δομές είναι ότι εκεί οι δομές είναι πολύ μεγάλες, είναι κάτι το οποίο μας κρατάει έτσι, ενθουσιασμένους και ανυπομονούμε να δούμε τα δεδομένα με μεγαλύτερη λεπτομέρεια.
ΝΦ: Ενδεχομένως να επιβεβαιωθεί έτσι ο μύθος ότι έχουμε τα μεγαλύτερα κοιτάσματα στην νοτιοανατολική Ευρώπη;
ΑΣ: Προσέξτε, η ολοκλήρωση των σεισμογρραφικών ερευνών δεν θα μας επιτρέψει να μιλήσουμε ακόμα για κοιτάσματα, γιατί για να μιλήσουμε για κοίτασμα θα πρέπει να γίνει η γεώτρηση. Θα πρέπει να κατέβει το γεωτρύπανο, να εντοπίσουμε το φυσικό αέριο, να αρχίσουμε να το μετράμε σε όγκο και να καταλήξουμε ότι πρόκειται πράγματι για μία οικονομικά πολύσημη απόθεση. Αλλά αυτό που ευελπιστούμε και έχουμε κάθε λόγο να παραμένουμε αισιόδοξοι είναι ότι οι έρευνες που γίνονται τώρα θα επιβεβαιώσουν ότι οι δομές είναι τέτοιες, που εάν έχουνε μέσα φυσικό αέριο θα μπορούσε να είναι πάρα πολύ σημαντικό. Όσο ωριμάζουν οι έρευνες, όσο πλησιέστερα φτάνουμε στις εξερευνητικές γεωτρήσεις τόσο θα δυναμώνει το ενδιαφέρον των επενδυτών.
ΝΦ: Θα χρειαστούν, νιώθω -αν υποθέσουμε ότι θα πάνε όλα καλά και θα βρεθούν κοιτάσματα- πολλές συμπληρωματικές εργασίες. Δηλαδή νιώθω ότι ενδεχομένως θα φτάσουμε κάποια στιγμή στη γεώτρηση με το καλό, θα μας δώσει κάτι, μετά από ένα χρόνο – ενάμιση – δύο θα πούμε ότι πολύ ωραία, είμαστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε την εμπορική αξιοποίηση και θα ψάχνουμε για αγωγούς, για ναυτιλιακές εταιρείες οι οποίες θα παράγουν συγκεκριμένες πλατφόρμες, φορτηγίδες, προσωπικό εξειδικευμένο. Όλο αυτό που θα το βρούμε; Ποιος το οργανώνει και ποιος νοιάζεται αυτή τη στιγμή;
ΑΣ: Τα νούμερα είναι εντυπωσιακά Εάν βρεθούν μεγάλα κοιτάσματα, ουσιαστικά σημαίνει πολλές γεωτρήσεις, ουσιαστικά σημαίνει μία ολόκληρη αλυσίδα τροφοδοσίας. Μιλάμε για σωληνώσεις, μιλάμε για θέσεις εργασίας, μιλάμε για, φανταστείτε, να σας δώσω ένα παράδειγμα. Μία πλατφόρμα στη μέση της θάλασσας θα μπορούσε να είναι ένα ξενοδοχείο το οποίο φιλοξενεί εκατό και ίσως και περισσότερα άτομα 365 μέρες το χρόνο. Οι οποίοι πρέπει να φάνε, πρέπει να μετακινηθούν, έρχονται άλλες βάρδιες. Αμέσως καταλαβαίνετε, δημιουργείται μία οικονομία, τοπική οικονομία, μία δευτερογενής οικονομία γύρω από αυτές τις δραστηριότητες οι οποίες δημιουργεί και προφανή οφέλη για τις τοπικές κοινωνίες. Και πέρα από τις τοπικές κοινωνίες, σε επίπεδο εθνικό υπάρχουν πολλές συγγενείς βιομηχανίες οι οποίες νομίζω θα είναι πάρα πολύ χαρούμενες να δημιουργηθεί μία τέτοια οικονομική δραστηριότητα και να μπορέσουν να την υποστηρίξουν.
ΝΦ: Υπάρχουν αυτοί οι οποίοι ανησυχούν και στην Ελλάδα η αλήθεια είναι πολλές φορές αυτοί κάνουν λίγο παραπάνω φασαρία. Το είδαμε στην περίπτωση της Κρήτης. Σας προβληματίζει έτσι γενικώς, φαντάζομαι ότι λαμβάνετε μέτρα, τα έχω παρακολουθήσει και για τα θαλάσσια θηλαστικά, πρέπει να τα απαντάμε, να τα απαντάτε αυτά τα θέματα. Γιατί η αλήθεια είναι ότι συχνά-πυκνά αρχίζουν τέτοιου είδους προσπάθειες. Επικαλούνται μελέτες, έρευνες, ότι αυτού του είδους οι σεισμικές έρευνες προκαλούν προβλήματα. Τι απαντάτε;
ΑΣ: Καταρχήν καταλαβαίνουμε τους ανθρώπους οι οποίοι έχουν μία ιδιαίτερη ευαισθησία στο περιβάλλον και καλά κάνουν και αλίμονο αν δεν την είχαμε. Και καταλαβαίνουμε ότι ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας μπορεί να είναι και λίγο καχύποπτο απέναντι στον τρόπο με τον οποίον έχουν συμβεί πράγματα στο παρελθόν. Η δική μας απάντηση είναι να εγγυηθούμε ως η κρατική εταιρεία η οποία επιβλέπει όλα αυτά τα πράγματα ότι θα κάνουμε ότι περνάει από το χέρι μας να γίνουν με το καλύτερο δυνατό τρόπο. Και νομίζω ότι πέρα από τα λόγια που σας λέω αυτή τη στιγμή, νομίζω οι πράξεις έχουν μεγαλύτερη αξία. Και το γεγονός ότι έχουμε εφαρμόσει, έχουμε επιβάλει στην ελληνική αγορά να εφαρμόζονται τα πλέον αυστηρά πρωτόκολλα για την προστασία του περιβάλλοντος και της θαλάσσιας ζωής και όταν λέω έχουμε επιβάλλει να τηρούνται, έχουμε και ανθρώπους πάνω στα ερευνητικά πλοία, δικούς μας που επιβλέπουν την τήρηση, την ορθή τήρηση των μέτρων. Νομίζω ότι ο δικός μας ο ρόλος και είναι κρίσιμο αυτό να το κάνουμε σαφές είναι να αποσαφηνίζουμε, να εξηγούμε και να προσφέρουμε στην κοινωνία, να της δώσουμε την εμπιστοσύνη ότι είμαστε εκεί, επαγρυπνούμε και θα φροντίσουμε να γίνουν τα πράγματα σωστά. Και να σας πω και κάτι, θα ήταν πολύ δύσκολο να μη γίνουν σωστά η κοινωνία έχει αλλάξει ο κόσμος δεν έχει πλέον ανοχή σε λάθη. Δεν πρόκειται μπροστά στο κέρδος και στο οικονομικό όφελος, πλέον οι κοινωνίες είναι πιο καχύποπτες και καλά κάνουν. Δεν θα ανεχτούν λάθη, να καταστρέψουμε το περιβάλλον μας και θα ήταν και εγκληματικό να ριψοκινδυνέψουμε οτιδήποτε. Και νομίζω αυτό το αντιλαμβάνονται και οι ίδιοι οι επενδυτές
ΝΦ: Έχουν επικρατήσει δυστυχώς σε ένα κομμάτι της κοινωνίας που έχει τη δύναμη να φωνάξει, οι μύθοι και οι προκαταλήψεις και ο φόβος. Να δούμε λίγο, για παράδειγμα στο χερσαίο οικόπεδο των Ιωαννίνων τι θα βλέπει κάποιος που θα περνάει από εκεί; Θα βλέπει ένα εργοστάσιο τεράστιο; Θα βλέπει αντλίες σαν αυτές που βλέπουμε στο Texas; Τι θα βλέπει;
ΑΣ: Θα δει πολύ λίγα πράγματα. Είναι σε μία περιοχή η οποία δεν είναι κοντά σε οικισμούς. Υπάρχουν κάποιοι πολύ μικροί οικισμοί. Λαμβάνονται μέτρα για την μείωση της όποιας επιρροής θα γίνει στην ευρύτερη περιοχή. Αυτό που θα δει, θα δει για ένα χρονικό διάστημα μία κινητικότητα, ανθρώπους να μετακινούνται, να πηγαίνουν και να έρχονται στις δουλειές τους,. Από απόσταση θα μπορούσε ίσως να δει στην κορυφή ενός λόφου την κορυφή ενός γεωτρύπανου το οποίο θα είναι ουσιαστικά μία μεταλλική κατασκευή, ένας πυλώνας κατά κάποιο τρόπο και μετά όλα αυτά
ΝΦ: Μιλάμε για μερικές δεκάδες τετραγωνικά.
ΑΣ: Ναι. Όταν τελειώσουν όλα αυτά δεν θα δει τίποτα.
ΝΦ: Τίποτα μετά!
ΑΣ: Γιατί πάμε πολλές φορές, να σας δώσω ένα παράδειγμα, πάμε να βρούμε παλαιές γεωτρήσεις. Χρειάζεται να ψάξουμε πάρα πάρα πάρα πολύ για να εντοπίσουμε που είχαν γίνει.
ΝΦ: Δεν φαίνεται τίποτα.
ΑΣ: Δεν φαίνεται τίποτα απολύτως. Τώρα αν ήτανε να γίνει κάτι θα πρέπει φυσικά να δούμε, η εταιρεία είναι ο καταλληλότερος να το απαντήσει, αλλά ουσιαστικά θα είναι μία μικρή τοπική βιοτεχνία.
ΝΦ: Εσείς έχετε τώρα και την αρμοδιότητα των θαλάσσιων αιολικών. Αυτά συνδυάζονται ή είναι δύο διαφορετικές δραστηριότητες;
ΑΣ: Είναι δύο διαφορετικές δραστηριότητες. Και τα δύο είναι ενεργειακά έργα.
ΝΦ: Και κατά κόρων είναι στη θάλασσα.
ΑΣ: Ακριβώς. Εκεί είναι και ο συνδυασμός τους. Και μάλιστα τα πλωτά αιολικά έχουν πάρα πολλές ομοιότητες με τις πλατφόρμες.Είναι η ίδια λογική ουσιαστικά. Και για αυτό και εμείς θέλαμε να εμπλακούμε, γιατί η εταιρεία έχει και εμπειρία από τη διαχείριση ενεργειακών συμβάσεων με διεθνείς επενδυτές στο θαλάσσιο περιβάλλον, άρα και κουβαλούσαμε αυτή την τεχνογνωσία, αλλά και τεχνικά και τα δεδομένα που πρέπει να συλλεγούν για την αξιολόγηση. Όλα αυτά είναι πολύ συγγενή. Συνεπώς νιώθαμε ότι ήμασταν οι φυσικοί διεκδικητές αυτού του ρόλου τον οποίο και είμαστε πάρα πολύ χαρούμενοι, γιατί το υπουργείο μας τον ανέθεσε. Έχω πει πολλές φορές ότι ευχαριστώ και τον Υπουργό, τον κύριο Σκρέκα για την εμπιστοσύνη που μας έχει δείξει και μας έχει αυξήσει τις αρμοδιότητες τόσο με τα υπεράκτια αιολικά πάρκα τα οποία πρέπει να τονίσουμε είναι το πιο κρίσιμο έργο για την επιτυχία του εθνικού σχεδίου για την ενέργεια και το κλίμα.
ΝΦ: 2,7 αν θυμάμαι καλά.
ΑΣ: Είναι 2,6 – 2,7 gigawatt μέχρι το ’30. Είναι πολύ πολύ σημαντικό να μην υπάρξουν καθυστερήσεις. Και είναι και για εμένα, τα θεωρώ εξαιρετικά ενδιαφέροντα έργα. Γιατί πέρα από το ότι είναι απαραίτητα για την ενεργειακή μας μετάβαση, για το εθνικό μας σχέδιο. Κρύβουνε και μία πολύ έτσι, ιδιαιτερότητα που για την Ελλάδα έχει ενδιαφέρον. Η Ελλάδα έχει ένα από τα καλύτερα δυναμικά στη Μεσόγειο, αιολικά δυναμικά στη Μεσόγειο. Αν δείτε τη γεωγραφία μας, είμαστε γεμάτοι με νησιά. Άρα και αυτό έρχεται να ταιριάξει στη λογική των έργων. Επίσης η γεωγραφική μας θέση ευρύτερα, είμαστε σε ένα πολύ κομβικό σημείο. Το λέμε πολλές φορές ότι η Ελλάδα είναι ένας κόμβος. Ξεκινάει από τη γεωγραφία μας. Αλλά αυτό το οποίο έρχεται τώρα να προστεθεί σε όλα αυτά, έχουμε παλαιές υποδομές και υπάρχει και η δυνατότητα να δημιουργηθούν νέες υποδομές, όπου εάν πάμε σε πλωτά αιολικά πάρκα θα μπορούσε να κατασκευάζεται ένα μέρος της εφοδιαστικής αλυσίδας στην Ελλάδα. Αυτό καταλαβαίνετε προσδίδει τεράστια αξία σε επίπεδο εθνικής οικονομίας. Δηλαδή η Ελλάδα θα μπορούσε να υπηρετήσει όχι μόνο τα δικά της έργα, αλλά μεθαύριο να τροφοδοτεί και την παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα ή την περιφερειακή εφοδιαστική αλυσίδα έχοντας κάνει αυτά τα βήματα. Συνεπώς είναι πολύ ενδιαφέροντα έργα τα οποία θα θέλαμε να τα δούμε να προχωράνε.
ΝΦ: Είστε σε επαφές με εταιρείες;
ΑΣ: Είμαστε σε επαφές με εταιρείες και τολμώ να πω, η πλειονότητα των ελληνικών ενεργειακών εταιρειών, αλλά και η πλειονότητα των διεθνών ενεργειακών εταιρειών που ασχολούνται με αυτά τα έργα έχουν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, έχουν επικοινωνήσει μαζί μας, συζητάμε και σε αυτή τη φάση εργαζόμαστε εντατικά, ώστε να ολοκληρώσουμε το εθνικό σχέδιο. Το εθνικό σχέδιο με τις εν δυνάμει περιοχές, όπου θα μπορούσε να έχουμε ανάπτυξη θαλάσσιων αιολικών πάρκων. Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε στη φάση της διαβούλευσης με τη βιομηχανία, αλλά και με τους κρατικούς φορείς που εμπλέκονται, ώστε να καταθέσουμε ένα σχέδιο και έχουμε παράλληλα ξεκινήσει και τη στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
ΝΦ: Πότε θα το έχουμε αυτό;
ΑΣ: Είναι η κρίσιμη ερώτηση. Όλοι ρωτάνε. Στην επίσημη ανακοίνωση που είχαμε κάνει με την ημερίδα που είχαμε το Δεκέμβριο, είχαμε πει έως το Μάϊο αυτού του έτους.
ΝΦ: Ο Άρης Στεφάτος, ο άνθρωπος ο οποίος δούλευε χρόνια στο εξωτερικό, ήρθε στην Ελλάδα για να αναλάβει αυτές τις δυο δουλειές. Η μία δουλειά από την αρχή και άλλη προέκυψε στο δρόμο.
ΑΣ: Έχουμε βάλει και μια Τρίτη.
ΝΦ: Ποια είναι η Τρίτη;
ΑΣ: Να μην την ξεχνάμε, γιατί και αυτή είναι εξαιρετική. Είναι πολύ σημαντική. Και δεν το ολοκλήρωσα πριν, όταν ευχαρίστησα το Υπουργείο. Είναι η υπόγεια αποθήκευση υγρών και αερίων. Έχουμε αναλάβει να είμαστε η διαχειρίστρια εταιρεία των δικαιωμάτων για την υπόγεια αποθήκευση υγρών και αερίων. Τι σημαίνει αυτό;
ΝΦ: Αυτό που δεν έχουμε ούτε δείγμα αυτή την στιγμή.
ΑΣ: Δεν το έχουμε, άλλα τι μπορείς να κάνεις με αυτό; Αυτό ουσιαστικά πρόκειται για έργα, όπως η μόνιμη γεωλογική αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα. Είναι μία πολύ ενδιαφέρουσα τεχνολογία την οποία θέλουμε να την εφαρμόσουμε στην Ελλάδα και ο στόχος μας αυτή τη στιγμή είναι να το κάνουμε αυτό στους εξαντλημένους ταμιευτήρες του Πρίνου. Να τους μετατρέψουμε, εκεί δηλαδή που υπήρχε πετρέλαιο μέσα, να τους γεμίσουμε με διοξείδιο του άνθρακα το οποίο θα μείνει μόνιμα.
ΝΦ: Το οποίο βιομηχανίες οι οποίες πληρώνουν τέλη ρύπων και επιβαρύνουν το κόστος παραγωγής τους, τους συμφέρει να πάρουν τους ρύπους που παράγουν, να τους βάλουν σε ένα πλοίο, να τους πάρουν, να τους πάνε στον Πρίνο και εσείς να τους υποδεχτείτε εκεί για αποθήκευση, σωστά;
ΑΣ: Ακριβώς. Δεδομένου ότι οι εκτιμήσεις όλων είναι ότι δεν θα υπάρχει ανοχή σε υπερβολικές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και υπάρχουν βιομηχανίες που δυσκολεύονται, αντικειμενικά είναι πολύ δύσκολο να αποφύγουν τις εκπομπές. Αυτή θα ήταν η ιδανική λύση.
ΝΦ: Πότε θα ήσασταν ικανοποιημένος, προσωπικός στόχος Άρη Στεφάτου, να έχετε προχωρήσει και να έχετε σαφή εικόνα σε ότι αφορά τις γεωτρήσεις; Πότε το πρώτο θαλάσσιο αιολικό; Πότε η υπόθεση των υπόγειων αποθηκών;
ΑΣ: Παρόλο που με βάζετε σε ένα πειρασμό να σας πω τις προσωπικές μου εκτιμήσεις ή απόψεις, δεν τίθεται θέμα προσωπικών εκτιμήσεων. Ο ρόλος μου εδώ είναι να εκτελέσουμε αυτά που προβλέπονται στο εθνικό σχέδιο και στις συμβάσεις. Άρα για μένα είναι εύκολο να σας το απαντήσω από τηον εξής τρόπο. Δεδομένου ότι ολοκληρώνουμε όλες τις έρευνες και αντικειμενικά κοιτώντας το χρόνο που θα χρειαζόταν τρέχοντας πάντα να ληφθούν οι επόμενες αποφάσεις θα έλεγα ότι σε ένα με ενάμιση χρόνο από σήμερα θα θέλαμε να δούμε αποφάσεις για ερευνητικές γεωτρήσεις στις παραχωρήσεις μας. Αναφορικά με την αποθήκη, με την υπόγεια αποθήκη εκδώσαμε τον Οκτώβρη, λίγους μήνες αφότου αναλάβαμε τα καθήκοντά μας την πρώτη άδεια για να μελετηθεί αν μπορεί να γίνει. Νομίζω ότι η έκβαση αυτής της μελέτης θα είναι θετική, η αξιολόγηση θα είναι θετική. Συνεπώς, αυτό που πρέπει να τρέξουμε τώρα είναι να βρούμε το μηχανισμό, γιατί θα πρέπει να είναι και ένα βιώσιμο οικονομικά έργο, αλλά δεδομένου ότι όλοι το θέλουν, θα έλεγα ότι στην επόμενη τριετία αυτό το έργο θα πρέπει να αρχίσει να υλοποιείται. Και για τα πολύ σημαντικά έργα των υπεράκτιων αιολικών πάρκων, εκεί έχουμε μία σαφέστατη οδηγία. Έχουμε έναν στόχο, να δώσουμε 2 έως 2,7 gigawatt υπεράκτιας αιολικής ενέργειας μέχρι το 2030. Παραμένει η οδηγία μας, ο στόχος μας. Η πρόκληση μας είναι να ανταποκριθούμε και να γίνουν αυτά τα πράγματα, όπως ακριβώς τα έχουμε υποσχεθεί.
ΝΦ: Θέλω να σας ευχαριστήσω θερμά!
ΑΣ: Να ‘στε καλά! Και εγώ σας ευχαριστώ!
ΝΦ: Για τη συζήτηση που είχαμε.
ΑΣ: Ελπίζω να διαφωτίσαμε όσους θα μας ακούσουν και να μην τους μπερδέψαμε περισσότερο.
